بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر جنین‌زایی رویشی و مقدار رنگیزه‌های درونی ریزنمونه‌های هویج در محیط کشت 5B

Abstract

اسید سالیسیلیک نقش اساسی در تنظیم فرآیندهای مختلف فیزیولوژیکی در گیاهان دارد. در این پژوهش چگونگی تأثیر اسید سالیسیلیک بر القا جنین‌زایی رویشی ریزنمونه‌های دم‌برگ و آب‌کش ثانویه ریشه هویج و تشکیل رنگیزه‌های درونی در محیط کشت گامبورگ (5B) مورد بررسی قرار گرفت. به‌منظور بررسی تأثیرات اسید سالیسیلیک تیمارها در قالب طرح کاملاً تصادفی با غلظت‌های 0، 5/0، 5/1، 2 و 3 میلی‌مولار به محیط کشت استاندارد 5B اضافه گردید. نتایج به‌دست آمده نشان داد که میزان جنین‌زایی رویشی در تیمار 5/0 میلی‌مولار بیش از تیمارهای دیگر بود و در غلظت‌های بیش از 5/0 میلی‌مولار از میزان آن کاسته شد. همچنین در این مطالعه تأثیر غلظت‌های مختلف اسید سالیسیلیک بر سنتز کلروفیل، آنتوسیانین و کارتنوئید در ریزنمونه‌های کشت شده هویج پس از ظهور جنین‌ها مورد بررسی قرار گرفت. در غلظت 5/0 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک بیش‌ترین میزان کارتنوئید، آنتوسیانین و کلروفیل دیده شد و این اختلاف بین غلظت‌ها در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. در غلظت‌های بالاتر از 5/0 میلی‌مولار نه تنها از میزان جنین‌زایی کاسته شده بود بلکه میزان رنگیزه‌ها نیز کاهش پیدا کرد. نتایج به‌دست آمده از مقایسه جنین‌زایی در ریزنمونه‌های مختلف در هویج نشان داد که جنین‌زایی در ریزنمونه‌های دم‌برگ بیش از بافت آب‌کش ثانویه ریشه هویج بود. بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که احتمالاً اسید سالیسیلیک در غلظت‌های مختلف دارای تأثیرات فیزیولوژیک متفاوتی می‌باشد که با توجه به هدف موردنظر می‌توان از دامنه‌های متفاوتی از غلظت‌های آن استفاده کرد.