تاثیر درآمدهای نفت بر روند دولت سازی در دوره پهلوی دوم

Abstract

امروزه دولت و دولت سازی از مباحث بنیادین جامعه شناسی سیاسی به شمار می آید. بر این اساس نوشتار توصیفی- تحلیلی حاضر بر آن است تا تبین نماید درآمدهای نفت در دوره پهلوی دوم چگونه بر روند دولت سازی تاثیر گذار بوده است ؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که یکی از گسترده ترین تجارب دولت سازی در ایران در دوره پهلوی دوم همانند دوره پهلوی اول اما با فراز و نشیب بیشتری رخ داده است. فرضیه اصلی مقاله این است که در دوره محمد رضا شاه، دولت سازی به ویژه از سال1334 متأثر از درآمدهای نفت بود. درآمدهای نفت با تأمین منابع مادی دولت سازی در کنار دیگر منابع، روند ساخته شدن دولت در چهار حوزۀ تأمین نظم، توسعه دستگاه بوروکراسی، نهادسازی و توسعه گرایی را تسهیل و تسریع کرد، اما به جهت عدم توازن منطقی لازم میان این چهار حوزه نتوانست باید و شاید موفقیت چشمگیر را کسب نماید.