مطالعه روابط ساختاری تاچه و نمکدان چهارمحال و بختیاری با رویکرد مردم‌شناسی هنر

Abstract

تاچه یکی از بافته‌های کیسه‌مانند بومی استان چهارمحال و بختیاری با ساختاری ویژه است که امروزه نقش کاربردی آن کمرنگ شده و همین امر موجب از دست دادن یادگار بخش مهمی از بافته‌های عشایری که مبنایی برای درک هنر قومی محسوب می‌شوند، شده است.چرا که تاچه بعنوان یک محصول فرهنگی با حرکت از محور انسان در ترکیبی پیچیده از زیست شناسی و فرهنگ،در ساختار خود ابعاد فرهنگی_اجتماعی جامعه آفریننده را محفوظ نگاه داشته و از این رو مطالعه آن ضرورت می‌یابد.در ساختار تاچه نقوش و رنگ‌های گوناگونی که در دیگر بافته‌های چهارمحال دیده نشده و یا دارای وجه مشترک با آن‌ها بوده، بکار رفته است.یکی از آن‌ها،نقش نمکدان چوپانی است که همچون جزیی پایدار در اکثر تاچه ها دیده می‌شود.از اینرو پژوهش پیش رو به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بدنبال بررسی تاچه بافی چهارمحال و بختیاری با رویکرد مردم‌شناسی هنر و تطبیق تاچه با نمکدان از حیث ساختار و معناشناسی است.بدین منظور این سوال مطرح بوده که تاچه و نمکدان بختیاری از لحاظ زیبایی شناسی و معناشناسی دارای چه شاخصه‌هایی هستند؟ علت شباهت بخشی از تاچه با نمکدان در چیست؟ روش گردآوری اطلاعات به دو شیوه‌ی میدانی و کتابخانه‌ای بوده است. نتایج بیانگر آن است که تقریباً یک پنجم طرح تاچه‌ها را، نقش نمکدان احاطه کرده است. درواقع متناسب باکاربرد تاچه و نمکدان که محل نگهداری مهم‌ترین نعمت‌های الهی در فرهنگ عشایری -روستایی هستند، از طرح نمکدان بعنوان نمادی مقدس وبرای نشان دادن درجه اهمیت محتوای تاچه استفاده شده،همانطور که امروزه برای آگاهی مصرف کننده،روی هر کالایی نشانی یا جمله‌ای مخصوص نگاشته می‌شود.<br />