تأثیرات نفت بر امنیت اقتصادی ایران از سال 1368 تا 1390

Abstract

تأکید این نوشتار، بررسی تأثیرات نفت بر امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران از سال 1368 تا 1390 می‌باشد. نفت اهمیت زیادی در اقتصاد ایران هم به‌لحاظ جایگاه آن در تولید ناخالص داخلی کشور و هم به‌لحاظ سهم درآمدهای نفتی در بودجه دولت و نیز منابع ارزی کشور دارد. آن‌چه اکثر کارشناسان بر آن اتفاق‌نظر دارند، این است که افزایش درآمدهای نفتی منجربه افزایش سرمایه‌گذاری ملّی می‌شود. این نتیجه در واقع مشکل اساسی اقتصاد ایران است که همان وابستگی به درآمدهای نفتی است. آن‌چه روشن است، این نکته است که درآمدهای نفتی به خودی خود عامل عقب‌ماندگی نیست و دلیل اصلی این امر اتکای بیش از اندازه به ارز حاصل از صادرات نفت و نبودن برنامه‌ریزی صحیح و اصولی برای این سرمایه ملّی است. بطور دقیق این پژوهش ریشه‌های آسیب‌پذیری و تقویت امنیت اقتصادی ناشی از درآمدهای نفتی را تجزیه و تحلیل خواهد کرد. براین اساس بایستی توجه داشت دولت برخوردار از درآمدهای هنگفت نفت، به‌طور خودکار معمار معیشت عمومی و مصلحت ملّی می‌گردد و به‌جای مدیریت کارآمد، به توزیع اقتدارآمیز ثروت می‌پردازد. این مشی دولتی تبعات متعددی از قبیل شکاف طبقاتی، افزایش توقعات و گسترش تبعیض را موجب می‌شود.