رویکردی به برنامه‌ریزی فضایی: بررسی اثرات متقابل توسعه و امنیت در مناطق مرزی مطالعه موردی: استان خوزستان 1388- 1358

Abstract

این مقاله، به مطالعه بخشی از نوار مرزی ایران و عراق می‌پردازد که شاهد انواع درگیری‌ها و منازعات پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1359 و همچنین جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران بوده است. نزاع‌ها و درگیری‌های نظامی میان ایران و عراق در این منطقه، تا کنون تأثیرات ویژه‌ای بر امنیت و توسعه و فرآیند تعامل دوسویه این دو عنصر در سطوح منطقه‌ای و ملی داشته است. هدف عمده این پژوهش پاسخ به پرسش‌هایی است که در خصوص روابط متقابل میان امنیت و توسعه در مناطق مرزی وجود دارد. دورة زمانی این پژوهش 30 ساله بوده و از سال 1358 تا 1388 شمسی را در بر می‌گیرد.<br /> نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که در مناطق مرزی متغیرهای متعددی با یکدیگر ارتباط معنی‌داری داشته و به‌صورت سیستماتیک بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند. همچنین رابطه مثبت زیادی میان شاخص‌های توسعه و شاخص‌های امنیتی وجود دارد. نتایج تفصیلی حاکی از آن است که در منطقه مورد مطالعه، شاخص‌های امنیتی در نواحی مرزی دارای اقتصاد توسعه‌یافته‌تر مثل آبادان و ماهشهر، نسبت به دیگر نواحی توسعه‌نیافته نظیر شوش و دشت آزادگان، در سطح بالاتری قرار دارند و در نواحی که فقر و بیکاری بیشتر است، ناامنی نیز بیشتر می‌باشد. از طرف دیگر امنیت، دو شرط لازم برای توسعه منطقه‌ای که همانا جذب فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری می‌باشد را فراهم می‌کند.<br /> <br />