نقش مذهب در گسترش حوزه نفوذ مطالعه موردی: تشیع و ایران

Abstract

موضوع مورد بررسی در این پژوهش چگونگی نقش‌آفرینی پدیده مذهب در زمینه‌ی گسترش حوزه‌ی نفوذ یک کشور است. منظور از مذهب، طیفی از اعتقادات، علائق، گرایش‌‌ها و آرمانهای مردم و مسئولین یک کشور را در بر می‌گیرد و همچنین عملکردها و فعالیت‌هایی را که رنگ و بوی مذهبی دارند و یا با پشتوانه اعتقادات مذهبی شکل می‌گیرند را شامل می‌شود. منظور از حوزه‌ی نفوذ نیز شکل‌گیری فضاهایی برای حضور مرئی و نامرئی یک کشور است تا بتواند ارزش‌های مد نظر خود را ترویج نماید. به‌عبارتی دیگر ایجاد حوزه‌ی نفوذ به منزله‌ی امکان نقش‌آفرینی یک کشور در خارج از مرزهایش قلمداد می‌شود و گسترش آن با تداوم نگرش‌های مثبت گروهها، جوامع و شهروندان دیگر کشورها نسبت به عملکرد آن کشور اتفاق می‌افتد.<br />در این تحقیق، مذهب تشیع و کشور ایران به‌عنوان مورد انتخاب شده‌اند. بنابراین از نظر مقطع زمانی، سالهای پس از انقلاب اسلامی (از سال 1357 به بعد) را شامل می‌شود؛ یعنی زمانی که مذهب شیعه ماهیت سیاسی پیدا کرد و باعث شد تا دولت جمهوری اسلامی با ماهیت دینی و مذهبی به‌عنوان یک بازیگر مهم در صحنه‌ی بین‌المللی نمایان شود.<br />روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات مبتنی بر اسناد، مدارک، آمار و ... مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتیجه‌ی پژوهش نشان داد که پدیده مذهب در صورت فراهم شدن برخی شرایط، نقش قابل توجهی در گسترش حوزه نفوذ ایفا می‌کند.