بسترهای ایجاد ناامنی در مناطق مرزی استان آذربایجان غربی از منظر جغرافیای نظامی- امنیتی

Abstract

استان آذربایجان غربی به‌علت همجواری با سه کشور مهم منطقة خاورمیانه و قفقاز جنوبی یعنی ترکیه، عراق، جمهوری آذربایجان(منطقة خودمختار نخجوان)، همچنین به علت موقعیت حساس ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک به‌عنوان دروازه ورود و پل ارتباطی ایران به اروپا، در بین 16 استان‌ حاشیه‌ای ایران، پس از خوزستان بی‌شک مهمترین استان مرزی ایران می‌باشد. خط مرز سیاسی این استان از دره رودخانه زاب کوچک واقع در جنوب سردشت در همسایگی کردستان عراق تا بورآلان(دیم قشلاق) در شمالی‌ترین نقطه مزری این استان با کشور ترکیه به علت متأثر شدن از ویژگی‌های خاص جغرافیایی(طبیعی و انسانی) از قبیل کوهستانی و صعب‌العبور بودن و تحرکات قومیتی، به‌عنوان یکی از نا‌آرام‌ترین خطوط مرزی کشور تلقی می‌شود. معضلات متعدد اجتماعی، نظامی و سیاسی از قبیل قاچاق کالا و سوخت، مشروبات الکلی، مواد مخدر، اسلحه و مهمات‌، درگیری‌ نیروهای نظامی- امنیتی با گروهک‌های ملی‌گرای کرد، تنش‌ها و چالش‌های قومی- مذهبی بین اقلیت‌های کرد و ترک آذری از شایع‌ترین مواردی هستند که بسترهای ناامنی در این مناطق مرزی را فراهم آورده‌اند. <br />در این تحقیق با تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته، وجود محدودیت‌ها و بی‌عدالتی‌های جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی، عدم اتخاذ راهبردهای مناسب نظامی- امنیتی و تحولات مناطق کردنشین عراق و ترکیه در گسترش ناامنی در منطقه مؤثر شناخته شده و در راستای تأمین امنیت بهینه و ممانعت از گسترش روزافزون تهدیدات و مناقشات در مناطق مرزی استان به ارائه راهکارها و پیشنهادهای لازم از بعد نظامی- امنیتی پرداخته شده است.