افزایش عملکرد و بهره‌وری مصرف آب در بادام زمینی با تکیه بر مدیریت آبیاری

Abstract

استفاده درست و بهینه از آب در بخش کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. از اینرو دست‌یابی به توسعه، بدون جلوگیری از هدر رفت آب و بهره‌مندی از تکنولوژی‌های جدید امکان‌پذیر نیست. یکی از راه‌های نیل به این هدف، جایگزینی سامانه آبیاری قطره‌ای نواری بر ‌روش‌ آبیاری جویچه‌ای است. به این ‌منظور، ‌دو ‌روش‌ آبیاری و مقادیر نیاز آبی ‌بر ‌عملکرد‌ و بهره‌وری مصرف آب در بادام‌زمینی، در آزمایشی به صورت اسپلیت پلات، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار در سال‌ 1394 در استان گیلان انجام شد. تیمار اصلی شامل دو سطح آبیاری سطحی (جویچه‌ای) و قطره‌ای‌نواری (تیپ) و تیمار فرعی شامل مدیریت 40، 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه بود. نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک، غلاف و دانه در شرایط آبیاری قطره‌ای و نیاز آبی 100 درصد، به ترتیب با میانگین 13894، 5029 و 3273 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین بهره‌وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد بیولوژیک، در شرایط آبیاری قطره‌ای و در 100 و 75 درصد نیاز آبی با میانگین 12/2 کیلوگرم بر متر مکعب مشاهده شد. بیشترین بهره‌وری مصرف آب مبتنی بر عملکرد غلاف و دانه در شرایط آبیاری قطره‌ای و 100 درصد نیاز آبی به ترتیب با میانگین 77/0 و 5/0 کیلوگرم بر مترمکعب بود. با توجه به نیاز آبی بادام‌زمینی و محدودیت نزولات جوی و منابع آب در زمان گل‌دهی، باید از کمترین آب، بیشترین بهره‌برداری صورت گیرد. لذا، روش آبیاری قطره‌ای نواری می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد و سودمند برای بهینه‌سازی رطوبت در بادام‌زمینی استفاده شود.