مطالعه اثرات پیشگیرانه سترورلیکس از آسیب های ناشی از شیمی درمانی توسط سیس پلاتین بر سد خونی- بیضوی و روند اسپرماتوژنز در موش های Balb/c بالغ

Abstract

چکیده داروهای شیمی­درمانی علاوه بر سلول‌های سرطانی، سلول‌های در حال تقسیم از جمله سلول‌های اسپرماتوژنیک را نیز هدف قرار می‌دهند. بنابراین، می‌توان با توقف ترشح هورمون‌های FSH و LH و متعاقب آن توقف اسپرماتوژنز از طریق آنتاگونیست GnRH (سترورلیکس)، این سلول‌ها را در برابر عوامل شیمی­ درمانی محافظت کرد. در این مطالعه، توانایی سترولیکس در جلوگیری از اثرات مضر داروی شیمی درمانی سیس­پلاتین مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، 30 سر موش نر Balb/c به­طور تصادفی به 3 گروه مساوی شامل گروه شاهد (گروهی که هیچ دارویی دریافت نکرد)، گروه آزمایشی 1 (به مدت 5 روز و هر روز یک دوز سیس­پلاتین به مقدار mg/kg/bw 5/2 به صورت داخل صفاقی دریافت کرد) و گروه آزمایشی 2 (علاوه بر سیس‌پلاتین آنتاگونیستGnRH یا سترورلیکس را هم دریافت کرد) تقسیم شدند. پس از 5 هفته از آخرین تزریق، موش‌ها راحت‌کشی شده و نمونه‌های بافت بیضه برای مطالعه با میکروسکوپ الکترونی و نوری اخذ شدند. داده‌های کمی حاصل از مطالعات هیستولوژیک بیضه با آزمون آماری ANOVA و آزمون تعقیبی Tukey با هم مقایسه شدند و 05/0 p<معنی‌دار در نظر گرفته شد. نتایج مورفومتری نشان داد که ضریب اسپرماتوژنزدر گروه آزمایشی 1 و شاهد به ترتیب 39/0±52/1 و 22/9±43/24 بود. همچنین تعداد سلول‌های سرتولی در گروه آزمایشی 1 به ترتیب 80/0±61/8 و در گروه شاهد 52/0±50/5 بود که نشان­دهنده کاهش معنی‌دار ضریب اسپرماتو‍‍ژنز و افزایش معنی‌دار تعداد سلول‌های سرتولی در گروه آزمایشی 1 بود (05/0p<). نتایج میکروسکوپ الکترونی نیز نشان داد که در گروه آزمایش 1 سد خونی بیضوی نامنظم بوده و جداشدگی‌هایی بین سلول‌های سرتولی و بازال لامینا وجود داشت. در گروه آزمایشی 2، سترورلیکس تا حدودی از بروز چنین تغییراتی جلوگیری کرده بود. نتایج مطالعه نشان داد سترورلیکس می‌تواند تا حدودی از اثرات سوء مواد مورد استفاده در شیمی درمانی بر روی اپیتلیوم ژرمینال بیضه جلوگیری کند.