شناسایی و ارزیابی کمی ریسک خطوط لوله گاز شهری و تعیین مناطق حساس با ارائه مدلی تلفیقی

Abstract

امروزه خطوط لوله گاز یکی از کانون‎های حادثه خیز است، به طوری‎که حوادث آن می‎تواند پیامدهای گوناگونی در ابعاد مختلف انسانی، اجتماعی، مالی، سیاسی و یا زیست‌محیطی داشته باشد. به همین جهت مدیریت و ارزیابی ریسک یکی از مهم‎ترین فعالیت‎ها برای شبکه‎های خطوط لوله گاز طبیعی مخصوصاً در شهرها می‌باشد. این پژوهش یک برنامه جامع ارزیابی کمّی ریسک برای خطوط لوله‎ و شبکه توزیع گاز که از مناطق حساس و پرجمعیت می‎گذرند، پیشنهاد می‌‎کند. بدین منظور پس از بخش‌بندی شبکه خطوط منطقه مورد نظر با شاخص‌های مناسب، سناریوهای حوادث مختلف ممکن در رابطه با نشت گاز توسط تکنیک‎های FMEA وETA شناسایی می‎گردند و احتمالات و پیامدهای نهایی این سناریوها در ابعاد مختلف انسانی، مالی و اجتماعی به‎دست آورده می‎شوند، که بدین منظور نرم‌افزار شبیه‎ساز حوادث مرتبط با نشت مواد سمّی جهت به‌دست آوردن پیامدهای انسانی استفاده شده است. سپس با استفاده از مفاهیم تئوری مطلوبیت، توابع مطلوبیت پیامدها استخراج شده و به‎وسیله آن‏ها و احتمالات محاسبه شده، ریسک بخش‎ها در رابطه با هر سناریو با واحد یکسان به‎دست می‎آید و بخش‎های مختلف منطقه مورد نظر از لحاظ ریسک رتبه‎بندی می‎گردند. مراحل مدل ارائه شده برای شبکه توزیع گاز شهر اصفهان، تشریح شده و مورد استفاده قرار گرفته است، که نتایج بیانگر کارایی مدل مذکور می‌باشد.