بهینه‌سازی بر مبنای شبیه‌سازی توالی انجام پروژه‌های توسعه محصول جدید در مراکز پژوهشی

Abstract

مدیریت صحیح و اثربخش انجام پروژه‌ها در مراکز تحقیق‌وتوسعه، یکی از اهداف کلیدی این مراکز است. تعیین بهینه توالی انجام پروژه‌ها در محیط تحقیقاتی در بهره‌‌وری نیروی انسانی، ماشین‌آلات و هزینه‌‌های مربوط به دیرکرد و زودکرد تحویل پروژه‌ها تأثیرگذار است. از سوی دیگر، قوانین مختلفی برای تعیین اولویت‌دهی پروژه‌ها در گروه‌های تحقیقاتی وجود دارد که این موضوع در مسئله چندپروژه‌ای با توالی‌‌های مختلف، حل مدل‌های ریاضی را به یک مسئله NP-Hard تبدیل می نماید. لذا رویکرد بهینه‌‌سازی مبتنی بر شبیه‌‌سازی برای یافتن جواب نزدیک به بهینه، می‌‌تواند اثر‌‌بخش باشد. در این مقاله، ابتدا یک مدل مفهومی برنامه‌ریزی ریاضی جهت تعیین توالی انجام پروژه‌ها ارائه‌شده است؛ سپس به کمک نرم‌‌افزارArena 14 مدل شبیه‌‌سازی، طراحی و در ادامه با حل یک مثال عددی، جواب نزدیک به بهینه مسئله ازلحاظ بهره‌وری، هزینه دیرکرد و سود زودکرد به‌منظور انتخاب بهترین روش اولویت‌‌بندی کارها در گروه‌های پژوهشی ارائه شد و نتیجه آن با طراحی آزمایش‌ها و آزمون توکی موردبررسی و آزمون قرار گرفت. درنهایت، روش LPT، جهت اولویت‌بندی کارها هنگام ایجاد صف در ورودی گروه‌های پژوهشی انتخاب شد. همچنین نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در شبیه‌سازی، برخلاف سایر روش‌های بهینه‌سازی، نیاز به ایجاد یک مدل ریاضی دقیق نیست بلکه با یک مدل مفهومی ریاضی می‌توان به نتایج مطلوبی دست‌یافت و این امر حل مسائل بهینه‌سازی پیچیده را درصورتی‌که بتوان به مدل شبیه‌سازی‌شده تبدیل نمود، تسهیل می‌نماید.