امکان‎سنجی فقهی استفاده از اوراق جعاله پروژه برای تأمین مالی طرح‎های زیربنایی حمل ‎و ‎نقل ایران

Abstract

تنگنای مالی دولت در سال‌های اخیر، بودجة عمرانی را در قانون بودجه سالانه دچار کسری شدید نموده و تأمین مالی طرح‌های عمرانی با مشکل جدی مواجه شده است. راه‌اندازی بازار بدهی در بازار سرمایه ایران در سال‌های اخیر می‌تواند برای تأمین مالی دولت، شرکت‌های خصوصی و دولتی، و نظام بانکی مورد استفاده قرار بگیرد. از سوی دیگر، یکی از پیش‎نیازهای لازم برای مشارکت بخش خصوصی در توسعه طرح‎های زیربنائی، ارائۀ راه‎حل‎ها و ابزارهای مالی مناسب است که این ابزارها بر اساس نوآوری‎های مالی و متناسب با نیاز بخش حمل‎ونقل طراحی شده باشند. اوراق جعاله پروژه یکی از ابزارهای مالی طراحی شده برای تأمین مالی بخش حمل‎ونقل است که می‌تواند جهت تأمین مالی توسعۀ طرح‎های زیربنائی بکار گرفته شود. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به این سئوالات پاسخ داده خواهد شد که آیا می‌توان مبتنی بر عقد جعاله و مفهوم تبدیل دارایی‌ (جریان‌های نقدی آتی پروژه) بر اساس فقه امامیه و متناسب با قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران و نیاز بخش حمل‎ونقل، ابزار مالی طراحی نمود؟ نتایج این بررسی نشان می‌دهد که می‌توان با استفاده از مفاهیم پیش گفته دو نوع اوراق جعاله پروژه طراحی نمود.