بدخوانیِ خلاق مبتنی بر ایدۀ وجودِ رابطه­ای موروثی میانِ آثارِ ادبی است؛ اما، نه رابطه­ای بر پایة هم­سویی و ادامة مسیرِ یکدیگر؛ بلکه، رابطه­ای جدید متضمنِ دیالکتیکی بنیادین، میان بازشناسیِ قدرتِ گذشته و انحراف از جباریتِ ...

عشق از مهم‌ترین مسایل عرفانی است که پیش از غزالی عارفان دیگر کمابیش از آن سخن گفته و به اهمیت آن اشاره کرده‌اند. امّا احمد غزالی اولین عارفی است که رساله‌یی مفرد در عشق عرفانی نگاشته است. در این رساله غزالی از عشق ...

مطالعة دیوان حافظ، در هر شرایطی و برای جست‌وجوی هر مقوله‌یی، لذت‌بخش و آموزنده است. امّا تردید نباید کرد که عشق، در غزل‌های آسمانی او، هرگز عطش جست‌وجوگر را فرونمی‌نشاند؛ بلکه همواره او را تشنه‌تر می‌کند. در این مقاله ...

گردشگری عرفانی به عنوان یک واقعیت اجتماعی و فرهنگی، دارای وظایف و کارکردهای مثبت در جامعه می‌باشد. گردشگری معرفتی شاخه‌ای از گردشگری فرهنگی است که ارتباط مسقیم با عرفان دارد به طوری که شخص گردشگر سفری هدفمند را برای کسب ...

حکمت و عرفان در همه دوره‌های ادبی جولانگاه شاعران بوده است. شعر، حکمت و عرفان از موارد تلاقی ادبیات با اندیشه‌های دینی است حمّانی سروده‌های عرفانی خود را با حکمت و پند و اندرز در آمیخته و با تأثیرپذیری از قرآن و احادیث اهل ...

سعدی از شاعران بزرگ و طراز اول ادب ایرانی است که بر اندیشه و کلام بسیای از شاعران ‌تاثیرگذار بوده ‌است. دلبستگی شهریار به شاعران سبک عراقی به خصوص سعدی موجب شده است وی در غزل‌سرایی از مضامین شعرأ ‌بهره‌مند شود. بررسی ...

بحث فقر و فقیر در نظرگاه عارفان و صوفیان جایگاهی بس مهم دارد. خواجه عبدالله در تعریف فقر می‌گوید: «فقر نامی برای بیزاری جستن از دارایی و دارا دیدن خویش است». نجم‌الدین رازی، آن را با عزت و افتخار همزاد می‌بیند، قشیری ...

تاویلاتی که عرفا بر متون مقدس ارائه می‌دهند، معمولاً پارادوکسیکال و متناقض‌‌‌نما بوده و همواره مورد مخالفت عده‌ای قرار می‌گیرد. در این مقاله ماهیت متن مقدس و تاویل مورد بررسی قرار گرفته تا اینکه نشان دهد چرا این تاویلات ...

استفاده از مضامین متنوع، گوناگون و به تبع آن نمادپردازی، از جمله شیوه­های شاعران و عارفان برای بیان مطالب و مافی­الضمیر است. با توجه به تعدد آبشخورهای مضمون­آفرینی که خود تحت تأثیر عوامل گوناگونی هستند، شاعران عارفی همچون ...

معنویّت یکی از مهم­ترین بحث­های امروز در جهان به ویژه غرب است که اصحاب حکمت خالده و سنّت­گرایان از جمله سیدحسین نصر نیز تأکید ویژه بر آن دارند. هدف اصلی این پژوهش، تبیین معنویّت از منظر سیدحسین نصر است که با روش تحلیل محتوا ...

یکی از حوزه‎های مهم فرهنگی که بهره‌های فراوانی از آموزه‌های عرفانی برده‌است، هنر سینماست و شاخه‌ای از مطالعات تطبیقی به روابط بینامتنی میان ادبیات و سینما اختصاص دارد. بسیاری از مفاهیم عرفانی که مفاهیمی ذهنی و انتزاعی هستند ...

از آن زمان که زبان و ادب فارسی و عربی با عرفان پیوند خورد آثاری ژرف و سترگ به نظم و نثر در پهنای این سرزمین­ها رقم خورد. اگر عرفان را بیان هنری دین بدانیم، عارفان این سرزمین­ها و بویژه شاعر به خوبی و تمام و کمال از عهده ...

تصوّف، که از آن می‌توان به عنوان یکی از عوامل مهم اجتماعی و فرهنگی یاد کرد، از قرن­های نخستین در جامعۀ اسلامی شکل گرفت و به سرعت رشد کرد. با سنایی وارد عرصۀ ادبیات شد و آثار برجسته­ای در این حوزه چه به صورت نثر و چه از نوع ...