سمیت حشره‌کش گیاهی تنداکسیر و حشره‌کش شیمیایی استامی پراید روی دو گونه از مهمترین دشمنان طبیعی پسیل معمولی پسته Agonoscena pistaciae

Abstract

استفاده از ترکیبات گیاهی به جای حشره­کش­های شیمیایی رایج یکی از راه­های حفاظت محیط زیست محسوب می­شود. در این تحقیق سمیت حشره کش استامی پراید با سمیت حشره­کش گیاهی تنداکسیر روی حشرات کامل، لاروسن یک، لارو سن چهار کفشدوزک <em>Oenopia conglobate</em><em>(Coleoptera: Coccinellidae)</em> و شفیره و حشرات کامل زنبور <em>Psyllaephagus pistaciae (Hymenoptera: Encyrtidae)</em><em>، </em>دو گونه از مهمترین دشمنان طبیعی پسیل معمولی پسته<em>Agonoscena pistaciae</em> (Hem.: Psyllidae) ، بررسی شد. از روش قطره­گذاری جهت انجام آزمایش­های زیست سنجی استفاده شد. بمنظور بررسی اثر حشره­کش­ها روی مراحل متحمل زنبور (لارو و شفیره درون پوره های مومیایی شده) دو آزمایش مزرعه­ای در سالهای 1389 و 1390 در باغات پسته رفسنجان در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد حشره­کش گیاهی نسبت به حشره­کش شیمیایی تلفات کمتری را در دو گونه ذکر شده از دشمنان طبیعی پسیل معمولی پسته ایجاد می­کند. بر اساس معیارهای IOBC در تقسیم بندی اثر سموم روی دشمنان طبیعی، حشره کش تنداکسیر و در بالاترین غلظت مورد استفاده روی لارو سن یک، چهار و حشره کامل کفشدوزک و حشره کامل زنبور به ترتیب در گروه سموم بی خطر، بی خطر، بی خطر، با خطر جزئی قرار گرفت. استامی پراید روی مراحل ذکر شده به ترتیب در گروه سموم با خطر متوسط، با خطر جزئی، با خطر جزئی، با خطر متوسط دسته بندی شد. نتایج آزمایش­های مزرعه­ای در دو سال نشان داد هر دو حشره­کش ذکر شده در گروه سموم بی خطر روی مرحله مقاوم زنبور دسته بندی شدند. نتایج به طور کلی نشان داد حشره­کش گیاهی تنداکسیر نسبت به حشره­کش شیمیایی رایج مورد استفاده در باغات پسته، تلفات کمتری را در دو گونه از مهمترین دشمنان طبیعی پسیل پسته ایجاد می­کند و می­تواند به عنوان یکی از گزینه­های جایگزین ترکیبات شیمیایی در برنامه مدیریت تلفیقی پسیل پسته مطرح باشد.