رویکرد به سنت در جدال با مدرنیسم در گفتمان تاریخی امام خمینی(ره)

Abstract

امام خمینی(ره) پرتلاش‌ترین عالم دینی در مواجهه با مفاهیم مدرن سیاسی است. اما او چگونه این مفاهیم مدرن سیاسی را طی سال‌های 1340 تا 1360 در دستگاه معنایی سنت اسلامی وارد یا عرضه کرده است؟ بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد روش امام خمینی(ره) با به کارگیری ابزار اجتهاد و دین، مبتنی بر یک‌سان پنداشتن مفاهیم مدرن و سنتی در صورت (شباهت در شکل) و مغایرت دانستن آن دو، در سیرت است. این مقاله می‌کوشد در پاسخ‌یابی به سئوال این نوشتار؛ تحقیق را در چارچوب نظریه گفتمان دنبال کند، زیرا، گمان می‌رود: نظریه گفتمان، قادر است بر اساس مؤلفه‌های بنیادی چون: دال مرکزی، استیلا یا هژمونی، قابلیت دست‌رسی و اعتبار، ضدیت، از جاشدگی و ... مطالب وسیع و پراکنده‌ای که در فرآیند بومی‌سازی مفاهیم مدرن سیاسی در دستگاه معنای امام وجود دارد را تحلیل نماید. هدف آن است که توانایی سنت در مقابله با مدرنیسم نشان داده شود. ارائه و عرضه روشی نو و جدید در تحلیل و توصیف مسائل سیاسی تحت عنوان سنت معطوف به سنت، مهم‌ترین یافته این مقاله است.