ارزیابی اثر نوع تله، ارتفاع نصب تله و غلظت فرمون در کارایی تله های فرمونی پروانه کرم ساقه خوار ذرت Sesamia cretica (Lepidoptera: Noctuidae)

Abstract

کرم ساقه خوار ذرت <em>Sesamia</em> <em>cretica</em> Lederer, 1857 (Lepidoptera, Noctuidae) یکی از آفات مهم ذرت، سورگوم، نیشکر و سایر گندمیان در ایران و در بسیاری از مناطق مدیترانه ای، خاور میانه، کشورهای عربی، شمال آفریقا، پاکستان و شمال هند است. تاثیر دز فرموله شده در کپسول فرمون، نوع و ارتفاع نصب تله در کارایی تله‌‌‌های فرمونی پروانه کرم ساقه خوار ذرت مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش‌ها در قالب سه طرح بلوک کامل تصادفی و هر کدام با چهار تکرار در منطقه رونیز از شهرستان استهبان استان فارس انجام گرفت. برای تعیین بهترین نوع تله، تله‌های فرمونی دلتا، بالی شکل و سطلی بررسی شد. به منظور یافتن نقش ارتفاع در کارایی فرمونی پروانه ساقه خوار ذرت، ارتفاع نیم متری، یک متری و دو متری از سطح زمین مورد برسی قرار گرفت. جهت تعیین مناسبترین دز فرموله شده از نظر شکار پروانه‌های نر ساقه خوار ذرت، دز‌های نیم، یک و دو میلی‌گرم فرموله شده در موسسه گیاهپزشکی کشور و نمونه خارجی با دز یک میلی‌گرم مورد ارزیابی قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با نرم افزار SAS تجزیه واریانس گردید و میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شدند. تله‌ دلتا و سطلی با بیشترین شکار به عنوان بهترین تله برای شکار پروانه‌های نر ساقه خوار ذرت شناخته شد (P<0.01). نتایج نشان داد که ارتفاع نصب تله در شکار تله ها تاثیری ندارد. از نظر شکار پروانه های نر ساقه خوار ذرت، نمونه خارجی با دز یک میلی‌گرم و دزهای یک و دو میلی گرم فرموله شده در موسسه گیاه پزشکی کشور در سطح یک درصد با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند ولی همگی با دز نیم میلی گرم اختلاف داشتند.