بررسی اثر حلالیت ترکیبات نفت خام در آب بر ترشوندگی سطح نفت‌دوست کلسیت در فرآیند تزریق آب کم شور

Abstract

اثر شوری و ترکیب یونی آب تزریقی در تغییر ترشوندگی مخازنکربناته به‌صورت گسترده‌ای درسال‌های اخیر مورد مطالعه قرار گرفته‌است. در این بین اثرات آب نمک تزریقی بدون در نظر گرفتن حلالیت ترکیبات آمفیفیلیکی نفت در آب بررسی شده است. دراین راستا، در این مطالعه سعی شده است تا اثر حلالیت ترکیبات آمفیفیلیکی نفت خام در آب بر ترشوندگی سطح نفت‌دوست کلسیت، در کنار نمک‌های کلرید منیزیم و کلریدکلسیم مورد بررسی قرار گیرد. بر همین اساس، آب‌ مقطر به همراه آب نمک‌های کلرید منیزیم و کلرید کلسیم در قدرت یونی 5/0 مولار در تماس با نفت‌خام قرار داده شدند تا به صورت اشباع از ترکیبات آمفیفیلیکی درآیند. بررسی اثر این ترکیبات بر روی خواص آب‌های درتماس، توسط آزمایشات pH و مقدار کربن آلی کل (TOC) انجام شد. در ادامه اثر این ترکیبات بر ترشوندگی سطوح نفت‌دوست شده کلسیت با در تماس قرار دادن این سطوح با دو گروه از نمونه آّب‌های اشباع از ترکیبات نفتی (درتماس با نفت‌خام) و خالص (بدون تماس با نفت خام) با استفاده از اندازه‌گیری زاویه تماس قطره نفتی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد مقدار کمی از ترکیبات بازی و اسیدی نفت خام در آب حل می شوند که در این بین سهم ترکیبات اسیدی بیشتر بود. همچنین بررسی سطوح در تماس با این نمونه آب‌ها نشان می‌دهد تغییرات ترشوندگی در هر دو گروه از نمونه آب‌های اشباع و خالص به سمت آب‌دوستی پیش می‌رود. به طوری که تغییرات ترشوندگی در نمونه‌های در تماس با آب خالص در مقایسه با نمونه آب‌های اشباع بیشتر و چشمگیرتر می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد در کنار حضور ترکیبات محلول در آب، وجود ترکیبات یونی مشابه با ترکیبات سازنده سنگ در آب نیز در جلوگیری از تغییرات ترشوندگی موثر می‌باشند. بر همین اساس تغییرات ترشوندگی سطوح در تماس با آب نمک کلرید کلسیم در هر دو گروه اشباع و خالص نسبت به سایر نمونه آب‌ها کم و در حالت اشباع کمتر می‌باشد.