تعیین نقطة ظهور رسوب آسفالتن با استفاده از روش پردازش تصویر

Abstract

رسوب اجزای آلی هیدروکربنی و به‌ویژه آسفالتن یکی از مهم‌ترین معضلات صنایع بالادستی و پایین‌دستی نفت است که در سازندهای نفتی مخزن، تجهیزات بهره‌برداری تولید، خطوط لوله انتقال نفت و ذخیره‌سازی مشکلاتی را ایجاد می‌کند. بدین لحاظ شناخت سازوکار تشکیل رسوب (سینتیک رشد و توسعه ذرات جامد آلی) و تعیین نقطة ظهور رسوب آسفالتن در نفت‌های آسفالتنی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق، در ابتدا در محدوده وسیعی از درجه API نفت، نمونه‌هایی از مخازن مختلف هیدروکربنی ایران با سه روش متداول اندازه‌گیری آزمایشگاهی نقطه ظهور آسفالتن در نفت اتمسفریک، بررسی شدند. نتایج آزمایشگاهی نشان می‌دهد، این روش‌ها همواره در اندازه‌گیری نقطة ظهور رسوب آسفالتن، توانایی و یا دقت کافی برای تعیین نقطه شروع رسوب‌گذاری را ندارند. با استفاده از روش پردازش تصویر و محاسبات ریاضی بر روی تصاویر تهیه شده در مراحل مختلف رسوب‌گذاری و رشد ذرات کلوئیدی که مبنای مطالعات سینیتیکی رشد رسوب آسفالتن می‌باشد، می‌توان نقطة ظهور رسوب آسفالتن را با دقت بالا اندازه‌گیری کرد. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که روش‌ جدید به‌کار برده شده نه‌تنها دقت قابل‌قبولی در اندازه‌گیری نقطة ظهور رسوب آسفالتن در اغلب نفت‌های سبک تا سنگین آسفالتنی را دارد بلکه می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قوی در مطالعات سینیتیکی رشد ذرات آسفالتنی، حتی در نفت‌های زنده و در شرایط دما و فشار بالای مخزن نیز به‌کارگرفته شود.