تجربۀ زیستۀ روستاییان از دریافت یارانۀ نقدی و پیامدهای آن (مطالعۀ پدیدارشناختی: روستای آهنگرمحله و قرن آباد شهرستان گرگان)‏

Abstract

گرچه یارانۀ نقدی به عموم جامعه- روستایی و شهری، خردسال و بزرگسال، زن و مرد- پرداخت شد، تجربۀ دریافت آن در افراد مختلف متفاوت بوده و ممکن است به­عنوان تجربه­ای مثبت یا منفی فهم شود. این بررسی با هدف کشف تجربۀ زیسته و پیامدهایی که روستاییان از دریافت یارانۀ نقدی در زندگی روزمره داشته­اند، انجام شده است. این مطالعه با روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. جامعۀ مورد مطالعه، دو روستای آهنگرمحله و قرن­آباد در شهرستان گرگان است. تعداد مشارکت­کنندگان در مصاحبه با استفاده از نمونه­گیری هدفمند 19 زن و 15 مرد­اند که از این تعداد 6 نفر مجرد و بقیه متأهل بوده‌اند. در این بررسی از مفاهیم تئوری­های بوردیو، زیمل، بلومر و مفاهیم استخراج‌شده از تجربۀ هدفمندی در دیگر کشورها به منزلۀ چارچوبی برای سازمان دادن اطلاعات به‌دست‌آمده استفاده شد. از مصاحبه­های فردی و گروهی صورت‌گرفته، درون­مایه­های «تغییر در خانواده»، «کاهش سرمایۀ اجتماعی»، «مصرف» و «بهبود معیشت در خانوارهای بسیار فقیر» به­دست آمد. تفسیر اطلاعات گردآوری‌شده نشان می­دهد، یارانه­های نقدی به‌عنوان عاملی تسهیلگر، بر سرعت تغییرات سبک زندگی در جامعۀ مورد مطالعه افزوده است. این در حالی است که این سیاست اقتصادی با هدفی مشخص و کاملاً متفاوت به مرحلۀ اجرا درآمده است.