بازنمایی اجتماعی شاهنامۀ فردوسی (بررسی هویت فرهنگی-اجتماعی نهاد خانواده ایرانیان از نگاه فردوسی)

Abstract

پژوهش حاضر مسئل? شکل خانواده‌های شاهنامه، توزیع قدرت در آن‌ها و همچنین هویت نهاد خانواده را در شاهنامه بررسی می‌کند. بدین منظور با بررسی پیشین? نظری مرتبط با موضوع تحقیق، نظریه‌های مرتبط با موضوع مطرح شده و چهارچوب نظری تحقیق با توجه به زمین? تحقیق نگاشته شد. برای بررسی موضوع، روش محاکات مورد استفاده قرار گرفت و سعی شد با استفاده از بازنمایی اجتماعی به شیو? جامعه‌شناختی فضای درون ذهنی سراینده استخراج شود و بدین منظور متن شاهنامه به عنوان داده مورد کاوش قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان‌گر این واقعیت بودند که انواع شکل‌های خانواده مطرح شده در نظریه‌های جامعه-شناسی مدرن در شاهنامه یافت می‌شود، از سوی دیگر خانواده نقش اساسی در حفظ هویت افراد و در واقع عاملی برای تمایز اجتماعی و در سطحی بالاتر نمادی از هویت فرد بوده است و هویت‌یابی افراد بر اساس خانواده صورت می‌گرفته است. خانواده همچنین نقش مهمی در حفظ میراث فرهنگی، انتقال فرهنگ و آداب و رسوم و همچنین پیوند نسل‌ها داشته است. ازدواج خانوادگی بین دو جامع? مختلف، تقابل فرهنگی، تنوع فرهنگی، انتقال فرهنگی، شناخت اشتراکات فرهنگی و سرانجام تولید و باز تولید فرهنگی از جمله مواردی هستند که می‌توان نقش و هویت خانوادگی ایرانیان را در آن‌ها جستجو کرد. با اینکه زنان بسیار محترم بوده و جایگاه خاصی در خانواده داشته‌اند ولی مردان نقش تصمیم‌گیر اصلی را در خانواده داشته‌ و در بعضی موارد با زنان خانواده نیز مشورت می‌کردند