بازنمایی مردانگی و زنانگی در تلویزیون ایران مطالعۀ برنامه‌های ویژۀ خردسالان در شبکۀ دوم سیما

Abstract

کودکان یکی از مخاطبان مهم رسانه هستند. پژوهش حاضر با استفاده از نظریة فمنیستی تاچمن و کانل و روش تحلیل ‏محتوای کمی به بررسی برنامه‏های خردسال شبکة دوم سیمای ایران پرداخته است. هدف این تحقیق مطالعة چگونگی بازنمایی زنانگی و مردانگی شخصیت‏های برنامه‏های خردسال این شبکه است. به ‏این منظور، 23 قسمت از برنامه‏های خردسال این شبکه با استفاده از نمونه‏گیری تصادفی انتخاب و بررسی شده است. یافته‏های پژوهش حاضر نشان می‏دهد که در برنامه‏های خردسال شخصیت‏های مرد و زن به‏صورت نامتوازن توزیع شده‏اند؛ به‌طوری‏که میزان نسبت نمایش شخصیت‏ مردان 5_/40 درصد (معادل 272 مورد) بیشتر از نمایش شخصیت‏ زنان ‏است. مردانگی هژمونیک و زنانگی مؤکد در شخصیت‏ مردان و زنان در این برنامه‏ها بازنمایی شده است. کلیشه‏های جنسیتی به‏صورت تقابل‏های دوگانۀ فعال مردانه/ منفعل زنانه، باهوش مردانه_/ نادان زنانه در برنامه‏های خردسال بازنمایی شده است. در این برنامه‏ها، «فنای نمادین زنان» دیده می‏شود؛ به‏طوری‏که زنان اغلب در نقش‏های فاقد بازده و همراه با «دلهرة زنانه» نمایش داده شده‏اند.