تحلیل سطح توسعه اجتماعی مناطق روستایی سیستان با تأکید بر شاخص‌های مبارکه قرآنی

Abstract

در جامعه اسلامی ایران، دستیابی به توسعۀ اجتماعی مطلوب منوط به شناسایی و ترویج ارزش‌های مذهبی مسلط بر جامعه بخصوص دستورات الهی در قرآن کریم است. بر این اساس، در جستار حاضر به تحلیل سطح توسعۀ اجتماعی مناطق روستایی سیستان با تأکید بر شاخص‌های مبارکۀ قرآنی اقدام شده است. برای تحقق اهداف مورد نظر، ضمن مطالعات اسنادی، طیفی از شاخص‌های اجتماعی از آیات کریمه قرآن تعیین و در چارچوب مطالعات میدانی با استفاده از پرسش‌نامه‌ مورد بررسی قرار گرفت برای تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول اصلاحی شارپ، تعداد 40 روستا (با حجم خانوار 51663) از بین 796 روستای موجود در سیستان انتخاب و در ادامه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 381 نفر از سرپرستان خانوار به‌طور تصادفی مورد پرسش قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش‌ آماری کروسکال- والیس و رگرسیون ترتیبی در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج آزمون کروسکال- والیس، حاکی از آن است که روستاهای موردمطالعه در منطقه سیستان در سه سطح از توسعه اجتماعی با میزان کمتر از 01/0 درصد دارای تفاوت معناداری بوده است و از مجموع 33 شاخص اجتماعی، شاخص «بهداشت» با میانگین 56/4 رتبه اول، «نیکی به خانواده» با میانگین 54/4 رتبه دوم و «جهاد در راه خدا» با میانگین 51/4 رتبه سوم را دارد. همچنین تحلیل فضایی پراکندگی سطح توسعۀ اجتماعی روستاهای نمونه گویای آن است که با فاصله از شهر‌های مرکزی، سطح توسعۀ اجتماعی، انسجام، وحدت، اعتماد و سادگی بین روستاییان بیشتر می‌شود.