شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه شرکت‌های تعاونی روستایی با استفاده از رویکرد ترکیبی در شهرستان سراب

Abstract

با توجه به اهمیت بخش تعاون در اقتصاد ایران، عوامل مؤثر بر این ظرفیت بیش‌ازپیش اهمیت یافته است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه شرکت‌های تعاونی روستایی بود. برای دستیابی به این هدف از رویکرد ترکیبی (کیفی به کمی) استفاده شد. به‌این‌ترتیب، در مرحله اول با استفاده از مصاحبه‌ با مدیران عامل و اعضای هیئت‌مدیره شرکت‌های تعاونی شهرستان سراب و نیز خبرگان و استفاده از رویکرد تئوری داده‌بنیاد، عوامل مؤثر بر توسعه شرکت‌های تعاونی شناسایی شدند. برای انتخاب نمونه‌ها در این مرحله از نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد و مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. در مرحله دوم پرسشنامه‌‌ای که شامل شاخص‌های شناسایی‌شده بود، بین نمونه‌ای از مدیران عامل و اعضای هیئت‌مدیره تعاونی‌های روستایی شهرستان سراب به روش نمونه‌گیری تصادفی توزیع و در این مرحله نیز حجم نمونه درنهایت 86 مورد شد. در ادامه جهت اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه و ارتقای شرکت‌‌های تعاونی روستایی با استفاده از روش AHP فازی چانگ ایجاد و عوامل شناسایی‌شده در مرحله قبل، اولویت‌بندی گردیدند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده عوامل مدیریتی، سازمانی، اقتصادی، فرهنگی اجتماعی، قانونی، بازاریابی و آموزشی بر توسعه تعاونی‌های روستایی مؤثر است. همچنین اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه تعاونی‌های روستایی نشان داد که عوامل سازمانی با امتیاز 235/0 دارای بالاترین اهمیت و معیارهای مدیریتی، اقتصادی، قانونی،‌ فرهنگی و اجتماعی، بازاریابی و عوامل آموزشی به ترتیب در اولویت‌های بعد قرار دارند. با توجه به نتایج این پژوهش، شرکت‌های تعاونی روستایی برای توسعه بایستی عوامل شناسایی‌شده در این پژوهش را موردتوجه قرار دهند.