بررسی توزیع مکانی بارندگی فصلی و سالانه در غرب ایران

Abstract

در این پژوهش توزیع مکانی بارندگی سالانه و فصلی در منطقه کوهستانی غرب ایران با استفاده از داده‌های 170 ایستگاه هواشناسی پراکنده در سطح منطقه در دوره آماری 00/1999- 66/1965 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین چگونگی توزیع بارندگی در طی سال با استفاده از نمایه تمرکز بارندگی محاسبه و تفاوت‌های مکانی بررسی گردید. نتیجه این پژوهش نشان داد که رژیم بارندگی بخش‌های شمالی کشور با بیشینه بارندگی در فصل بهار متفاوت از بخش‌های مرکزی و جنوبی منطقه مورد مطالعه می‌باشد که بیشتر بارندگی خود را در زمستان دریافت می کنند. بطور کلی پائیز و زمستان فصل‌های اصلی بارندگی در بخش‌های میانی و جنوبی منطقه مورد مطالعه می باشد. فصل تابستان فصل خشک منطقه به شمار می‌رود و تنها در برخی نقاط ممکن است در اثر ارتفاع بارندگی‌های همرفتی ایجاد گردد. شباهت نقشه بارندگی سالانه با بارندگی فصل زمستان و پائیز نشان می‌دهد که عرض جغرافیایی و ناهمواری‌ها عامل اصلی کنترل کننده بارندگی در منطقه می‌باشند. این شباهت همچنین بیانگر این نکته است که عوامل و مکانیسم‌های ایجاد بارندگی در منطقه مورد مطالعه یکسان می باشند. همچنین مشخص گردید که توزیع بارندگی در طی سال در منطقه تابع عرض جغرافیایی است و پراکنش بارندگی در طی سال در نیمه شمالی منطقه نسبت به نیمه جنوبی آن از نظم بیشتری برخوردار است