مسیریابی رقومی سیکلون‌های خاورمیانه در دوره سرد سال

Abstract

پژوهش حاضر به بررسی مسیریابی رقومی سیکلون‌های خاورمیانه پرداخته است. مناطق سیکلون‌زایی و مسیرهای حرکتی آنها را می‌توان به‌وسیله الگوریتم‌های مرتبط تعیین ساخت. در این تحقیق از داده‌های دوباره تحلیل‌شدة NCEP ، با تفکیک زمانی (24 ساعته)، و تفکیک مکانی 5/2×5/2 درجه، برای دوره سرد (ماه‌های دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس) سال‌های 94-1993 تا 03-2002 استفاده شده است. محدودة مورد مطالعه، عرض‌های 10 تا 45 درجه شمالی و طول صفر تا 65 درجه شرقی را شامل می‌شود. به‌منظور مکان‌یابی نقاط، از الگوریتمِ نوشته شده در زبان C++، و برای ترسیم مسیرها از نرم‌افزار ArcGIS استفاده شد. طبق نتایج به‌دست آمده، پنج مسیر اصلی شناسایی شد. در ماه‌های مورد بررسی بیشترین فراوانیِ ورود سیکلون‌ها از جانب غرب و شمال غرب صورت می‌گیرد. هر ماه اقلیم‌شناسی خاص خود را ارائه می‌دهد. در ماه ژانویه، مسیرها میل به حرکت در طول بخش شمالی مدیترانه دارند. در ماه مارس، کم‌فشارهای اطلس به شدت افزایش می‌یابند. بیشتر سیکلون‌ها تداوم 2-3 روزه دارند. تأثیر عامل ناهمواری در تشکیل نواحی سیکلون‌زایی به مراتب بیشتر از هدایت مسیرهاست. سیکلون‌ها از سه مسیر اصلی و سه مسیر فرعی وارد ایران می‌شدند. مهمترین مسیر، غرب‌مرکزی، از غرب کشور با منشأ قبرس است. فراوانی وقوع سیکلون‌ها در دهة مورد مطالعه، دارای روندی افزایش است.