بررسی تأثیر پارامترهای محیطی و جمعیتی بر توزیع مکانی دمای سطح کلان‏شهر تهران با تلفیق مدل‏‏ های آماری و مدل تک ‏پنجره

Abstract

امروزه یکی از مهم‏ترین معضلات زیست‏محیطی در کلان‏شهرها افزایش دمای سطح و در نتیجه افزایش شدت جزیرة حرارتی شهری است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پارامترهای محیطی و جمعیتی در توزیع مکانی دمای سطح کلان‏شهر تهران است. بدین منظور، از ده تصویر ماهواره‏ای لندست مربوط به سال‏های 2010 و 2011 برای استخراج نقشه‏های پارامترهای محیطی، کاربری پوشش سطح زمین، و دمای سطح زمین استفاده شد. برای طبقه‏بندی کاربری پوشش سطح زمین از روش بیشترین شباهت و برای محاسبة دمای سطح از مدل تک‏پنجره استفاده شد. همچنین، برای مدل‏سازی پارامترهای محیطی از شاخص‏های NDVI، NDWI، و NDBI استفاده شد. سرانجام، برای بررسی تأثیرگذاری پارامترهای جمعیتی و محیطی بر توزیع دمای سطح از تحلیل‏های آماری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان‏دهندة آن است که ضریب همبستگی بین میانگین شاخص‏های NDVI، NDWI، و NDBI با دمای سطح به‏ترتیب 89_/0-، 8_/0-، و 82_/0 است. میانگین دمای سطح برای کاربری‏های ساخته‏شده، فضای سبز، بایر، و آب به‏ترتیب 16_/312، 36_/309، 36_/317، و 86_/303 است. نتایج نشان داد که با افزایش مقادیر شاخص‏های NDVI، NDWI، و NDBI دمای سطح به‏ترتیب کاهش، کاهش، و افزایش می‏یابد. همچنین، ارتباط مستقیم با ضریب همبستگی 65_/0 بین تراکم جمعیت و میانگین دمای سطح هر منطقه وجود دارد.