تغییرات زمانی- مکانی پوشش برف دامنه‌های جنوبی البرز مرکزی

Abstract

با توجه به نقش کلیدی پوشش برف در تأمین منابع آب و اثرگذاری آن بر سیستم‏های زیست‏محیطی، هدف از مطالعة حاضر پایش پوشش برف و تغییرپذیری مکانی و زمانی آن در دامنه‏های جنوبی البرز است. بدین منظور، از داده‏های ساعتی و ماهانة ایستگاه‏های منطقه و محصولات برف‏سنجندة مودیس استفاده شد. ارزیابی دقت داده‏های سنجنده در مقابل داده‏‏های ایستگاهی بیانگر ارتباط مناسب میان آن‏هاست؛ به‏طوری‏که در صورت حذف محدودیت تصاویر (ابرناکی)، دقت محصولات مودیس به‏مراتب افزایش می‏یابد و از حداقل 67 به حداکثر 96 درصد می‏رسد. بررسی روند ماهانة پوشش برف نشان داد که پوشش در اوایل پاییز و اواخر زمستان رو به افزایش و در ژانویه و به‏ویژه فصل بهار به میزان فزاینده‏ای در حال کاهش است؛ به‏طوری‏که مقادیر آمارة من‏- کندال در ماه می به 2_/2- می‏رسد. این وضعیت نشان‏دهندة کوتاه‏شدن دورة تداوم پوشش برف و افزایش دورة ذوب آن است. از نظر ارتفاعی، پوشش برف در حال پسروی است؛ زیرا روند آن در همة طبقات ارتفاعی، به‏ویژه در ارتفاعات 3000 تا 3500 متر، رو به کاهش است. مقایسة وضعیت پوشش برف با شرایط دما و بارش نشان می‏دهد در بیشتر مواقع ناهنجاری‏های منفی پوشش برف با ناهنجاری مثبت دما و منفی بارش تطابق دارد.