شناخت پهنه¬های همدید فشار مؤثر بر اقلیم ایران در نیمۀ سرد سال

Abstract

فشار هوا که یک متغیر جوی است، در قالب میانگین، بیشینه و کمینه فشار تراز دریا و تراز ایستگاه بررسی می­شود. فشار تراز دریا، اغلب اولین گامی است که در مطالعات همدید رویدادهای هواشناسی تحلیل می­شود. در این پژوهش الگوهای همدید فشار تراز دریا در نیمۀ سرد سال در بخشی از نیمکرۀ شمالی (مختصات جغرافیایی صفر تا 80 درجه طول شرقی و صفر تا 60 درجه عرض شمالی) بررسی شد. برای این امر از داده­های شش ساعتۀ فشار تراز دریا، در فصل­های پاییز و زمستان، طی 63 سال (سال­های2010-1948) استفاده شده است. این داده­ها به‎صورت شبکه­بندی منظمی با ابعاد 5/2 در 5/2 درجه جغرافیایی بودند. بنابراین دو پایگاه داده جداگانه برای فصل پاییز و زمستان ایجاد شد. روی داده­های مربوط به هر فصل تحلیل خوشه­ای با فواصل اقلیدوسی به‎روش ادغام وارد انجام گرفت. نتایج نشان داد که در هر فصل، هفت پهنۀ اصلی ­فشار تراز دریا وجود دارد. پهنه­های اصلی فشار در فصل پاییز شامل: کم­فشار دریای سرخ، کم­فشار عمان، پُرفشار قزاقستان، پُرفشار اروپا، پُرفشار غرب روسیه(شمال دریای خزر)، کم­فشار اسکاندیناوی و پُرفشار سیبری و همچنین فصل زمستان نیز شامل: کم­فشار دریای سرخ، پُرفشار شمال آفریقا، پُرفشار شمال­غرب ایران، پُرفشار اروپا، پُرفشار قزاقستان، پُرفشار غرب روسیه(شمال دریای خزر) و کم­فشار اسکاندیناوی بودند.