دورنمای اثر گرمایش جهانی بر دگرگونی‎های مؤلّفه‎ی دما در نواحی شمال‎غرب ایران

Abstract

تغییرات مؤلّفه‎ی دما ، به‎عنوان یکی از مهم‎ترین عناصر اقلیمی در نواحی شمال‎غرب ایران با نوسان‎های زمانی ـ مکانی قابل ملاحظه ، نقش عمده‎ای در چگونگی بهره‎برداری از توان‎های محیطی ، کشاورزی و زراعت آن برعهده دارد . پیش‎ بینی رخداد حوادثی همچون تنش‎های گرمایی ، سوز بادها و تغییرات در آستانه ‎های دمای مورد نیاز برای رشد گیاهان ، ضرورت شناخت صحیح شرایط جوّی و به ‎دنبال آن ، ارائه‎ ی راهکار مناسب برای مبارزه با بلایای جوّی و ترسیم خوشه ‎های مؤلّفه‎ی دمای این منطقه را برای برنامه‎ ریزان آشکار می‎کند . در این پژوهش برای مقایسه ‎ی دوره‎ ی پایه (مشاهداتی) با داده ‎های پیش‎ یابی ‎شده (شبیه‎ سازی شده)، نخست آمار دمای روزانه‎ ی (حداقل ، متوسّط و حداکثر) هفت ایستگاه اردبیل ، قزوین ، همدان ، کرمانشاه ، سنندج ، ارومیه و تبریز ، طیّ یک دوره ‎ی 30 ساله (1990 - 1961) تهیّه و از سوی دیگر با داده‎های شبیه ‎سازی‎شده ‎ی 2011 تا 2040 که به ‎وسیله ‎ی مدل گردش عمومی جو HadCM3 و سناریوی A1 تولید و با استفاده از مدل LARS-WG ریز مقیاس شده، مورد مقایسه قرار گرفتند . روش مقایسه ‎ی مؤلّفه‎ ی دمای روزانه در قالب خوشه ‎های مختلف و بر اساس روش خوشه ‎بندی ، در چارچوب شش خوشه ‎ی توافقی برای تمام ایستگاه ‎ها و دوره ‎های مورد مطالعه انجام گرفت . ازجمله نتایج این پژوهش ، افزایش مجموع میانگین دمای سالانه ‎ی هفت ایستگاه مورد مطالعه به ‎میزان 94/0 درجه سلسیوس برای سال ‎های پیش‎ یابی‎ شده نسبت به دوره ‎ی پایه‎ی 1990-1961 است.