زمین‎لغزش بزرگ سیمره و توالی پادگانه‌های دریاچه‌ای

Abstract

پادگانـه‎های دریاچـه‎ای سیمره، در بالادست زمیـن‎لغزش سیمـره، به‎عنوان بزرگترین لغزش جهان، بیانگر احتمال رخداد مکرّر لغزش هستند. هدف این پژوهش تعیین وسعت و توالی پادگانه‌های اشاره‎شده و ارتباط آنها با ویژگی زمین‎لغزه‌های روی داده است. برای دست‎یابی به این هدف، از تصاویر ماهواره‌ای ETM 2002 و IRS سنجنده‎ی Pan و Liss III (سال‌های 2004 و 2006)، نقشه‌های توپوگرافی، نقشه‌های زمین‎شناسی، نقشه‌های رقومیDEM SRTM ده متر و نرم‎افزارهای ArcGis، به‎عنوان ابزارهای اصلی پژوهش استفاده شده است. روش پژوهش تجربی و برپایه‎ی تحلیل داده‌های میدانی است. برای این کار، ابتدا ارتفاع پادگانه‌ها و فاصله از بستر فعّال رودخانه و گسترش آنها تعیین و روی نقشه انتقال داده شده است. سپس مورفومتری آنها از طریق اندازه‎گیری و ترسیم مقاطع، نیم‎رخ‌ها و تلفیق داده‌های رسوب‎شناسی پادگانه‌ها تحلیل شده است. نتایج به‎دست‎آمده از طریق مقایسه‎ی مکانی ـ زمانی مستند به‎ترتیب و توالی پادگانه‌ها نشان می‌دهد که در مسیر رودخانه‎ی سیمره، چهار پادگانه با اختلاف ارتفاع 630، 595، 585 و 575 متر از سطح دریا تشکیل شده است. ضخامت و گستره‎ی پادگانه‌ها، رسوب‌شناسی، مورفومتری و به‎ویژه سطوح ارتفاعی آنها، به‎خوبی روشن می‌کند که لغزش سیمره در سه یا چهار مرحله تکرار شده است. مقیاس لغزش‌های بعدی کوچکتر از لغزش اصلی و اوّلیّه بوده است. تکرار لغزش در مقیاس‌های متفاوت، موجب تشکیل دریاچه‌های سدّی در مسیر رودخانه‌های سیمره و کشکان شده است. در فرآیند سرریز شدن این دریاچه‌ها، سدّ لغزشی بریده‎شده و پس از تخلیّه‎ی مجدّد دریاچه و حفر رسوبات ته‎نشین‎شده در کف آن، پادگانه‌های دریاچه‌ای مورد اشاره در مسیر رود سیمره، به جای مانده‌اند. روشن است، تعیین سنّ پادگانه‌های دریاچه‌ای موجود، می‌تواند نتایج دقیق‌تری از زمان وقوع لغزش‌های مورد اشاره به‎دست دهد.