بررسی رابطه سرشت و منش و سیستم‌های مغزی رفتاری با نشانه‌های سلوک در دانش آموزان

Abstract

الگوهای پرخاشگرانه‌ی رفتار جزو شایع‌ترین دلایل ارجاع کودکان و نوجوانان برای مداخلات روانشناسی و روانپزشکی می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی سیستم‌های مغزی رفتاری و سرشت و منش با نشانه‌های سلوک در دانش-آموزان است. روش این پژوهش از نوع همبستگی بود و نمونه پژوهش شامل‌400 دانش‌آموز دبیرستانی بودکه به صورت نمونه-گیری تصادفی خوشه‌ای در سال تحصیلی 96- 95 در دبیرستان‌های شهر اردبیل انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های اختلال سلوک فرم معلمان (شهریوری و همکاران، 1389)، سیستم‌های مغزی رفتاری (کارور و وایت، 1994) و سرشت و منش (کلونینجر و شوارکیک، 1994) استفاده شد. داده‌های گرد‌آوری شده با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج این تحقیق نشان داد از مولفه‌های BASبین سایق با پرخاشگری (01/0>P، 28/0 r= )، جست و جوی سرگرمی با پرخاشگری (05/0>P، 19/0 r=)، و بی‌مسئولیتی (01/0>P، 28/0 r= )، همبستگی مثبت معنی‌داری وجود دارد. اما بین BIS با پرخاشگری (01/0>P، 31/0 r= - )، خرابکاری (05/0>P، 28/0 r= - )، و بی‌مسئولیتی (01/0>P، 34/0 r= - )، همبستگی منفی معنی‌داری وجود دارد. همچنین در بین مولفه‌های سرشت و منش نوجویی با نشانه‌های سلوک همبستگی مثبت و آسیب پرهیزی و همکاری با نشانه‌های سلوک همبستگی منفی نشان دادند. نتایج رگرسیون نشان داد که نوجویی، آسیب‌پرهیزی، پاداش وابستگی و سیستم بازداری رفتاری می‌توانند نشانه‌های سلوک را پیش‌بینی کنند. به نظر می رسد هرچه نوجویی در افراد بالاتر باشد و سیستم فعال ساز رفتاری بیشتر فعال باشد احتمال انجام رفتارهای سلوک بیشتر است.