تبیین و تصحیح ابیاتی از ناصرخسرو

Abstract

در حوزة ادبیات، بحث اصولی «مجمل و مبیّن» با عناوینی چون تصریح و تعقید بازتاب یافته است، اما روش‌های تبیین مجملات در ادبیات، با روش‌های آن در علم اصول فرق‌های آشکار دارد، زیرا برخی برداشت‌ها و تبیین‌های ادبی، گاه مبتنی بر «از ظن خود یار شدن» است و قاعده و ضابطة چندان روشنی بر آن‌ها حاکم نیست. این نوشتار، به منظور معرفی یکی از روش‌های تبیین و تصحیح متون ادبی، به بررسی چند بیت مجمل از قصیده دوم ناصرخسرو پرداخته است که با مطلع "ای قبّة گردندة بی‌روزن خضرا" آغاز می‌شود. برای این کار، ابتدا با بهره‌گیری از روش «بررسی موضوعی» مفهوم این ابیات تبیین شده و سپس، با توجه به اختلاف نسخه‌ها ابیات مورد بحث تصحیح گردیده‌اند.