اثر مقادیر مصرف و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد، انتقال مجدد ماده خشک و میزان فتوسنتز جاری در گندم رقم چمران

Abstract

این آزمایش در سال زراعی94-1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه رامهرمز اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو عامل که فاکتور اول مقادیر مختلف کود نیتروژن خالص (صفر،50، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره و فاکتور دوم مربوط به تقسیط کود نیتروژن شامل : T1 = (50% کاشت + 50% ساقه رفتن)، T2 = (33% کاشت + 33% ساقه رفتن + 33% قبل از ظهور سنبله)، T3 = (25% کاشت + 50% ساقه رفتن + 25% قبل از ظهور سنبله) و T4 = (25% کاشت + 25% ساقه رفتن + 25% قبل از ظهور سنبله + 25% در مرحله شیری) بود. نتایج نشان داد که تفاوت بین سطوح مقادیر مختلف کود نیتروژن از نظر ارتفاع ساقه، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و میزان و کارایی فتوسنتز جاری در سطح یک درصد و میزان انتقال مجدد ماده خشک در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار بود. اثر تقسیط کود نیتروژن بر ارتفاع ساقه، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و میزان فتوسنتز جاری در سطح یک درصد و بر کارایی فتوسنتز جاری در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار شد. همچنین بر همکنش مقدار و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد بیولوژیک، میزان و کارایی انتقال مجدد ماده خشک و میزان و کارایی فتوسنتز جاری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص با 5/5141 کیلوگرم در هکتار و در تقسیط کود در سطح T3 با 4/4592 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. بیشترین میزان و کارایی فتوسنتز جاری در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و T3 مشاهده شد. به طور کلی با توجه به نتایج این تحقیق، مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص و تقسیط کود 25% کاشت + 50% ساقه رفتن + 25% قبل از ظهور سنبله نسبت به سایر تیمارها باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکرد شده و در منطقه مورد مطالعه نیز قابل توصیه می‌باشد.