بررسی اثربخشی اموزش راهبرهای شناختی و فراشناختی و روش مطالعه پس ختام در کاهش اضطراب امتحان دانش اموزان پسر مقطع دبیرستان شهر رودهن

Abstract

مقدمه یادگیری بنا بر تعریف کیمبل[1]، تغییر نسبتا پایدار در توان رفتاری (رفتار بالقوه) است که در نتیجه تمرین تقویت شده، رخ می دهد . همانطور که از تعریف فوق بر می آید وقوع یادگیری، معلول عوامل عمده و کلیدی است که عدم حضور هر کدام، مفهوم و ماهیت آن را تحت الشعاع قرار می دهد. در واقع می توان گفت که مثمر ثمر بودن فعالیت آموزشی معلم همان انتقال موفق آموزش است؛ مفهومی که رفتار گرایان آن را معادل انتقال یادگیری دانسته و نظریه پردازان شناختی از آن به انتقال اصول یاد می کنند ( سیف، 1382). امروزه روشها و راهکارهای بسیاری همچون راهبردهای شناختی و فراشناختی به جهت ارتقای سطح یادگیری و ابقای آن در یادگیرنده، توسط محققان و روانشناسان تربیتی، ارایه و تحت آزمایش قرار گرفته اند. راهبردهای شناختی، عمل یادگیری را تسهیل می کنند در حالی که راهبردهای فراشناختی، نظارت بر یادگیری را ایجاد کرده، سبب می شود که یادگیرنده بر فرایند یادگیری خود مسلط شده و آن را تحت کنترل خود درآورد. به این ترتیب نوعی نظم دهی یا به عبارتی خود تنظیمی در یادگیری به وجود می آید و در اینجاست که یادگیری خود تنظیم، تبدیل به یکی دیگر از مفاهیم مطرح و مهم حوزه یادگیری می شود.فراشناخت، دانش یا فرایندی شناختی است که در ارزیابی، بازبینی یا کنترل شناخت مشارکت داشته و عملکرد شناختی را تنظیم می کند. اکثر نظریه پردازان بین «دانش فراشناختی» به عنوان اطلاعاتی که افراد در مورد شناخت خود درباره عوامل و راهبردهای یادگیری مرتبط با تکلیف دارند و «تنظیم فراشناختی» که به انواع اعمال اجرایی نظیر توجه، بازبینی، برنامه ریزی و شناسایی خطاها در عملکرد اشاره دارد و بر فعالیت های شناختی اثر می گذارد، تفاوت می گذارند، باورهای فراشناختی نقش برجسته ای در هدایت رفتار دارند (ولز[2]، 2000). این باورها با اضطراب امتحان، تنش، نگرانی، تفکر4-Kimble[2] - Wells