ساختار عاملی (روایی سازه) و همسانی درونی پرسشنامه نقش جنسی بم در جمعیت نوجوان ایرانی

Abstract

پژوهش حاضر به بررسی ساختار عاملی و تعیین همسانی درونی پرسشنامه نقش جنسی بم (BSRI) فرم 30 ماده‌ای پرداخته است. روش پژوهش بر اساس طرح تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بمنظور تحلیل ماتریس کواریانس است. داده‌ها از جمعیت 402 نفری دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه نظری در سال تحصیلی 1397-1396 از طریق روش نمونه‌گیری طبقه‌ای- خوشه‌ای جمع‌آوری شد. جهت تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تاییدی (CFA) و اکتشافی (EFA) و جهت تعیین همسانی درونی از ضریب آلفای کرنباخ استفاده شد. یافته‌ها نشان داد مدل نظری بم با داده‌های جمع‌آوری شده برازش مناسبی ندارد؛ در مقابل مدل بدست‌آمده از تحلیل عاملی اکتشافی برازش قابل قبولی با دادها نشان داد. ضریب آلفای کرنباخ در کل پرسشنامه، خرده مقیاس مردانگی و خرد مقیاس زنانگی به ترتیب برابر با 70/0،70/0 و 61/0 بدست آمد. نتایج پژوهش، یافته برخی پژوهش‌های پیشین نسبت به وابسته به فرهنگ‌بودن BSRI و استخراج ساختار عاملی متفاوت از منطق نظری را تکرار کرد. با توجه به عدم برازش مدل نظری بم، نامناسب بودن ضرایب الگو در برخی ماده‌ها و همبستگی پایین برخی ماده‌ها با کل مقیاس، در بکارگیری فرم 30 ماده‌ای BSRI برای ارزیابی ویژگی‌های جنسیتی نوجوانان ایرانی تجدید نظر صورت گیرد.