اقدامات پیشدستانه: پارادایمی جدید در مبارزه با تروریسم

Abstract

چکیده<br /> امروزه رسالت نظام‌های حقوقی و کنشگری دولت‌ها در احیای نظم گسیخته‌شده توسط اقدامات تروریستی، در تصویب قوانین مجازات-محور و وضع پاسخ‌های کیفری آن هم پس از وقوع جرایم تروریستی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه جهت کنترل تروریسم راهبرد نوینی در ادبیات حقوقی ارائه گشته و نظام‌های تقنینی به سازوکارهای قانونمندی تحت عنوان راهبردهای پیشدستانه قبل از وقوع جرایم تروریستی مجهز گشته‌اند. بر این اساس سؤال اصلی که در مقاله درصدد پاسخگویی به آن هستیم به این شرح است که با توجه به ناکارآمدی راهبردهای مجازات‌محور پس از وقوع حملات تروریستی، منظور از اقدام‌های پیشدستانه در رویارویی با تروریسم چیست و این تدابیر دارای چه ماهیت، مؤلفه‌ها و مبانی توجیهی می‌باشد؟ در پاسخ به پرسش بالا، این نوشتار از روش تحقیق توصیفی – اسنادی بهره جسته است. بر اساس نتیجه‌ی حاصل از این پژوهش رویکردهای پیشدستانه در مهار تروریسم دارای ماهیت پیشگیرانه، تنبیهی، جبرانی، محدودکننده و قهرآمیز بوده و از مؤلفه‌های جایگاه قانونی، مداخله‌ی اولیه در خطرهای قریب الوقوع، عدم ورود در فرآیند رسیدگی کیفری و استثنائی بودن برخوردار می‌باشد که نسبت به مظنونین جرایم تروریستی اتخاذ می‌گردد. اقدام‌های پیشدستانه دارای مبانی توجیهی از قبیل مبنای احتیاطی، مدیریت خطر، دشواری پیگرد قانونی مرتکبین، تحول مفهوم مسئولیت‌پذیری و کاهش خسارات است.