تحولات حق متهم بر داشتن وکیل در مرحله تحت نظر در حقوق فرانسه و ایران

Abstract

هدف و جهت‌گیری آیین دادرسی کیفری، در سال‌های اخیر، تحت تأثیر «الگوی دادرسی عادلانه» متحول شده است. این تحولات بیشتر مربوط به مرحلۀ تحت‌نظر(garde -a- vue) بوده که طی آن شخصِ مظنون به ارتکاب جرم، در بازداشتِ ضابطان (پلیس) قرار می‌گیرد. درواقع مقررات ناظر به «مرحلۀ تحت‌نظر» از این حیث که احتمال نقض حقوق دفاعی افراد، توسط نهادهای متولی تأمین امنیت جامعه در این مرحله بیشتر است، تحولات فراوانی را در خصوص حمایت از متهم پیش‌بینی کرده است. بدین‌سان، با توجه به گسترش حقوق دفاعی متهم در این مرحله، می‌توان از این پس مرحلۀ تحت‌نظر را جزء جدایی‌ناپذیر فرایند کیفری محسوب کرد. در این میان می‌توان به حق برخورداری از وکیل به‌عنوان برجسته‌ترین حق دفاعی متهم در هنگام تحت‌نظر قرار گرفتن افراد نزد ضابطان اشاره کرد. در این نوشتار، تحولات حق متهم برای داشتن وکیل در این مرحله در حقوق فرانسه و ایران (قانون آیین دادرسی کیفری 1392) بررسی خواهد شد.