تاثیر رشد اقتصادی و فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات بر مصرف انرژی؛ آزمون نظریه درآمد- هزینه واگنر

Abstract

واگنر معتقد است، با افزایش درآمدهای سرانه، اندازه نسبی هزینه‏های بخش عمومی جهت بسترسازی زیرساختهای اقتصادی از جمله انرژی ارزان افزایش ‏می‏یابد. هدف از این پژوهش، ‌برآورد اثرات بلندمدت و کوتاه‌مدت رشد اقتصادی و فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر مصرف انرژی (برق) با استفاده از داده‏های سالانه‌ی سری زمانی در ایران طی دوره‌ زمانی 1350 تا 1393 است. برای این منظور، از آزمون‌ خودتوضیح برداری با وقفه‌های توزیعی (ARDL) جهت نشان دادن روابط بلندمدت، از آزمون تصحیح خطای برداری (ECM) برای بیان روابط کوتاه‌مدت و نیز از آزمون علیت گرانجر به‌منظور تعیین رابطه‌ی علیت، استفاده شد. نتایج نشان داد که در دوره‌ بلندمدت، رشد اقتصادی و فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات، موجب تحریک مصرف برق در کشور ایران شده است. آزمون علیت چندمتغیره مؤید رابطه‌ی علی یک‏طرفه از طرف رشد اقتصادی و فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات، به‌سمت مصرف برق است. نتایج همچنین نشان داد که در بلندمدت، یک درصد افزایش در متغیرهای رشد اقتصادی و فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات، مصرف برق را به‌ترتیب به‌میزان 78/0 و 028/0 درصد افزایش می‌دهد. ضریب تصحیح خطا نیز نشان می‏دهد که در هر دوره 7/9 درصد از عدم تعادل در مصرف حقیقی سرانه برق تعدیل شده و به‌سمت روند بلندمدت خود نزدیک می‌شود. نتایج موید برقراری نظریه واگنر، مبتنی بر وجود رابطه بین رشد درآمد سرانه و پیچیدگی اقتصادی و به‏نبال آن افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات رفاهی جدید از جمله فراهم آوری انرژی ارزان توسط دولت است.