اکتشاف ذخایر زمین‌گرمایی در منطقه بوشلی- سبلان با استفاده از داده های مگنتوتلوریک

Abstract

در این مقاله اکتشاف منابع زمین‌گرمایی در منطقه بوشلی استان اردبیل با استفاده از داده­های مگنتوتلوریک (<em>MT</em>) مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه بر اساس داده‌های 60 ایستگاه مگنتوتلوریک در منطقه­ای به وسعت 90 کیلومترمربع در بوشلی، جنوب شرقی شهرستان نیر، صورت گرفته است. ابتدا پردازش داده­ها با استفاده از الگوریتم­هایی مبتنی بر روش­های پایدار و مقاوم در برابر نوفه صورت گرفته است. سپس تحلیل ابعادی داده‌ها بر اساس پارامترهای چولگی، چولگی حساس به فاز، بیضی­وارگی و اندیس‌های وزنی نرمال شده مورد توجه واقع شده است. بر اساس این تحلیل­ها امتداد ساختارهای منطقه بیشتر دوبعدی و با جهت شمالی- جنوبی تشخیص داده شد. در مرحله بعد عملیات مدل­سازی وارون یک و دوبعدی روی داده­ها در طول 12 پروفیل انجام گرفته است. بر اساس مقاطع مقاومت ویژه به دست آمده از این مدل­ها و همچنین اطلاعات زمین‌شناسی، ساختارهای احتمالی منطقه شناسایی و تفسیر شده­اند. نتایج مقاطع یک و دوبعدی مقاومت ویژه با تلفیق اطلاعات زمین‌شناسی، یک سیستم زمین‌گرمایی را نشان می­دهد. موقعیت سه بخش اصلی این سیستم شامل سنگ پوش، مخزن و منبع داغ زمین‌گرمایی به خوبی نشان داده شده است. بخش فوقانی این سیستم یک منطقه با مقاومت ویژه حدود 10 اهم‌متر به عنوان پوشش رسی مخزن به خوبی نشان داده شده است. مخزن زمین‌گرمایی با مقاومت ویژه بیشتر (حدود 100 اهم‌متر)، در زیر این پوشش رسی قرار گرفته است. همچنین مقاطع مقاومت ویژه به دست آمده از مدل­سازی دوبعدی داده­ها، موقعیت منبع داغ زمین‌گرمایی را در زیر مخزن زمین‌گرمایی در عمق بیشتر از 3000 متر، به خوبی نشان می­دهند. نتایج این مطالعه موقعیت مخزن زمین‌گرمایی را در منطقه جنوبی محدوده مورد نظر با کشیدگی به سمت جنوب منطقه نشان می­دهد.