تحلیل ساختار پوسته و لیتوسفر با استفاده از مدل‌سازی مستقیم تکراری- کاربرد روی منطقه فرورانش مکران تا بلوک لوت

Abstract

با استفاده از داده‌های گرانی، ژئوئید و توپوگرافی و تکنیک المان محدود، مدل توزیع چگالی و دمایی در طول پروفیلی شمالی-جنوبی که از دریای عمان شروع و در انتها به کویر لوت می‌رسد، به دست آمد. معادله گرمایی با استفاده از مقادیر رسانش گرمایی و تولید حرارت و شرایط مرزی حل می‌شود و در نهایت با توجه به مقادیر چگالی اولیه، چگالی نهایی از معادله گرمایی و رابطه بین دما و چگالی حاصل می شود. با توجه به لرزه‌خیزی کم منطقه مورد مطالعه، استفاده از روشی که بر پایه داده‌های میدان پتانسیل ماهواره‌ای است، محدودیت زمانی، مکانی و هزینه را نداشته و همچنین استفاده از چندین داده به صورت توامان عدم قطعیت نتایج را بسیار پایین آورده است. <br />طبق نتایج حاصل از مدل‌سازی، فرورانش آشکاری در زون مکران دیده می‌شود و نیز لیتوسفر عمیقی (290~ کیلومتر) در محل کمان آتش‌فشانی مشاهده می‌شود که نشان از خمش پوسته اقیانوسی و ادامه فرورانش در آن ناحیه با شیب زیاد است. دشت لوت و زون فرورانش مکران دارای لیتوسفر نازک‌تری هستند و عمق لیتوسفر در آن نواحی به ترتیب برابر 200~ کیلومتر و 90~ کیلومتر است. ضخیم شدگی پوسته (تا 47~ کیلومتر) در زیر کمان آتش‌فشانی دیده می‌شود و با حرکت به سمت شمال، عمق موهو به 37~ کیلومتر می‌رسد. عمق پوسته اقیانوسی در دریای عمان برابر 21~ کیلومتر است که با حرکت به سمت شمال افزایش می‌یابد. طبق نتایج حاصل از مدل‌سازی، فرورانش صفحه عربی به زیر صفحه صلب اوراسیا با شیب خیلی کمی اتفاق می‌افتد.