ساخت بیش‌ارتقاء در زبان فارسی

Abstract

در مقالۀ حاضر می­کوشیم بدون خدشه وارد کردن به جهانی­های اشاره شده در برنامۀ کمینگی و صرفاً با استفاده از پارامترهای زبانی ساخت ارتقایی را در زبان فارسی تبیین کنیم و نشان می­دهیم در این زبان نیز همانند دیگر زبان­های ضمیرانداز ثابت نوع خاصی از ساخت ارتقایی تحت عنوان بیش ارتقاء امکان­پذیر است که به موجب آن گروه اسمی فاعلی حتی پس از مطابقه با هستۀ زمانی فای کامل در بند درونه می‌تواند به جایگاه موضوعی بند بالاتر ارتقاء یابد. البته در این نوع ساخت، برخلاف دیگر ساخت‌های ارتقایی غیر موضعی، تطابق فاعل ارتقاء یافته با هستۀ زمانی بند بالاتر امکان­پذیر نیست. در مقالۀ حاضر به تبعیت از فرناندز و سلگویرو (2008 و 2011) نشان می­دهیم در واقع به موجب پارامتر تأخیر در بازبینی حالت، ارتقای فاعل به فاعل در زبان فارسی بدون نقض شرط چارۀ نهایی صورت می­گیرد. از سوی دیگر به نظر می­رسد مجاز نبودن تطابق فاعل ارتقاء یافته با فعل بند پایه با عدم بازبینی چندبارۀ مشخصه­های فای گروه اسمی در این زبان مرتبط است که بازبینی مشخصه­های فای هستۀ زمانی بند پایه با بند متممی را در پی خواهد داشت و بازنمون این امر بر روی فعل بند پایه به صورت تصریف پیش فرض سوم شخص مفرد خواهد بود. به این ترتیب با در نظر گرفتن پارامترهای مطرح شده سازگاری ساخت بیش‌ارتقاء با ضمیر اندازی زبان فارسی تبیین می­شود.