کنترل ناقص در زبان فارسی

Abstract

در این مقاله پس از ارائۀ ملاک‌هایی برای تمایز کنترل اجباری از کنترل غیر اجباری، ساخت کنترل ناقص در زبان فارسی بررسی می‌گردد و برخلاف نظر اکثر زبان‌شناسان فارسی‌زبان، در ساخت کنترل ناقص در زبان فارسی برخی از معیارهای ویلیامز (1980) و کوستر (1984) برای تشخیص ساخت کنترل اجباری رعایت نمی‌شود از جمله در این نوع ساخت کنترلی واحد بودن (uniqueness) مرجع ضمیر مستتر، رابطۀ سازه فرمانی بین مرجع و ضمیر مستتر و عدم حضور فاعل واژگانی در جملۀ پیرو الزامی نیست. با وجود این از آنجا که این موارد قابل تبیین هستند کنترل ناقص را می‌توان نوعی کنترل اجباری فرض کرد. مهمتر این‌که در کنترل ناقص در زبان فارسی، مقولة تهی در جایگاه فاعلی متمم دارای خوانشی از نوع باز (sloppy) و تعبیربه‌خود (De-se) است و از سوی دیگر برخلاف کنترل غیراجباری در این نوع ساخت‌ها، کنترل از فاصلة ‌دور (long distance control) و خوانش اختیاری (arbitrary control) از مقولة تهی امکان‌‌پذیر نیست. بنابراین این نوع کنترل زیر گروهی از کنترل اجباری است.<br /> [1] - در این مقاله کنترل ناقص برای مفهوم کلی کنترل غیر کامل (Non-Exhaustive Control) و در مقابل کنترل کامل (Exhaustive Control) به کار رفته است.