کاربرد سنجه‌های سیمای سرزمین در بررسی نحوه پراکنش پوشش گیاهی منطقه شمال شرق سمنان

Abstract

دانش تغییرات زمین اخیرا به­عنوان جزء اساسی از تغییرات زیست­محیطی جهانی و بخشی از پژوهش­های پایدار پدید آمده است. تغییر کاربری اراضی فرآیندی پیچیده و پویاست که سیستم‌های طبیعی و انسانی را به­هم مرتبط می‌سازد و تاثیر مستقیمی بر خاک، آب و جو دارد. هدف از این پژوهش بررسی امکان استفاده از شاخص‌های بوم­شناختی سیمای سرزمین در تفکیک شکل زمین و جوامع گیاهی در منطقه شمال شرق سمنان است. برای این منظور نیاز به نقشه­های مرفولوژی زمین و پوشش گیاهی منطقه بود که این نقشه‌ها از تصاویر ماهواره‌ای لندست در نرم‌افزار GIS تهیه گردید. در این پژوهش شش سنجه در سطح کلاس و یک سنجه در سطح سیمای سرزمین کمی شدند. این سنجه‏ها با استفاده از Patch Analyst در محیطArcGIS محاسبه شدند. سپس با استفاده از تجزیه مولفه­های اصلی سنجه‏های مهم برای تفکیک جوامع گیاهی تعیین شد. تجزیه مولفه­های اصلی به­منظور بررسی مهم­ترین سنجه­ها در تفکیک طبقات اراضی نقشه واحدهای مرفولوژی منطقه نشان داد سنجه­های تراکم حاشیه، تعداد لکه و میانگین اندازه لکه به­ترتیب با مقادیر بردارهای ویژه 42/0، 63/0 و 58/0 مهم­ترین سنجه­ها و در تفکیک طبقات جوامع گیاهی این منطقه سنجه­های نسبت مساحت هر طبقه، تعداد لکه و شاخص پیچ­خوردگی لکه به­ترتیب با مقادیر بردارهای ویژه 45/0، 68/0 و 71/0 مهم­ترین سنجه­ها هستند.