ارزیابی اجرایی طرح‏های مرتع‎داری به منظور بهبود کمی و کیفی آنها (مطالعه موردی: طرح‏های مرتع‎داری استان اصفهان)

Abstract

مطالعه حاضر با هدف بررسی علل اجرا یا عدم اجرای پروژه‎های پیش­بینی شده در طرح‎های مرتع‎داری استان اصفهان انجام شد. بدین منظور لیست کلیه طرح‏های مرتع‎داری تهیه شده و واگذار شده به بهره‌برداران (365 فقره) با مراجعه به اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان تهیه گردید. پروژه­های پیش­بینی شده مربوط به هر طرح در مرحله بعد با مطالعه طرح‏های مرتع‎داری استخراج گردید. سپس اطلاعات مربوط به کمیت و کیفیت اجرای پروژه­ها و موانع موجود برای اجرای پروژه­ها با بازدیدهای صحرایی از مراتع مورد نظر، مصاحبه با کارشناسان مرتع شهرستان‏‏های مختلف و بهره­برداران مراتع تعیین و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته­ها حاکی از عدم اجرای پروژه­های پیش­بینی شده در طرح‏ها به میزان متوسط 37/58 درصد بودند که پروژه­های نصب آبشخوار، حفر چاه مالداری، قنات و چشمه و کپه­کاری در این بین دارای بهترین وضعیت اجرایی و علوفه­کاری دیم، تبدیل دیمزارهای کم­بازده و کشت مستقیم علوفه یا علوفه‎کاری آبی دارای بدترین وضعیت اجرایی بودند. همچنین تجدیدنظر طرح‏های مرتع‎داری، عدم ارائه تسهیلات بانکی جهت اجرای پروژه­ها، ضعف نظارت جهت اجرای پروژه­ها، مشکلات با همجواران از نظر سامان عرفی، عدم خروج دام مازاد، سرمایه­گذاری جهت اجرای طرح، مشکلات در تنسیق مرتع و عدم توافق مجریان طرح‏ها از مهمترین موانع فنی، اجتماعی و اقتصادی جهت اجرای طرح‏های مرتع‎داری می­باشند. بنابراین به نظر می‏رسد که طرح‏های موجود به دلیل مشکلات فنی، اجتماعی و اقتصادی کارایی لازم را نداشته و باید از این لحاظ تجدیدنظر گردند. همچنین در تهیه طرح‏های جدید باید به مسائل فنی، اجتماعی و اقتصادی جدی­تر نگاه شود و مسائلی همچون استفاده چندمنظوره از مراتع نیز لحاظ گردد.