وطنیات و هنرهای سنتی در اشعار صائب تبریزی

Abstract

شعر به عنوان منظومه فکری شاعر در ارتباط مستقیم با جامعه و تحولات آن شکل می­گیرد. بنابراین واکاوی اشعار یک شاعر می­تواند تصویری کامل از جامعه­ای که در آن زیسته و تحولات آن ارائه دهد. صائب تبریزی به عنوان یکی از شاعران دوره صفویه است که به عنوان یک نماینده برجسته سبک هندی شناخته می­شود. دوره حکومت صفویه (907-1135ق)، دوره پر فراز و نشیبی در حیات فکری و هنری جامعه ایران بود. مسئله ای که در این میان می­توان مطرح کرد این است که تحولات این دوره چه بازتابی در شعر صائب تبریزی داشته است. این پژوهش با تکیه بر روش تحلیلی و توصیفی و با تکیه بر داده های کتابخانه­ای به دنبال پاسخ به این مسئله است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که شاعران سبک هندی دو دورۀ متفاوت را در زندگانی خویش تجربه کردند؛ در دورۀ نخست، با بی­بضاعتی و ناتوانی مالی، اشعاری را در وطن سرودند و در دورۀ دوم، با ثروتی اندوخته از حمایت درباریان سرزمین هند به بیان خیالات شاعرانه به طرز تازه و معنی بیگانه پرداختند. صائب از جمله شاعران سبک هندی است که با غربت­گزینی، مدتی از عمرِ شاعری خود را در هند گذرانده است؛ لذا «وطن» و مفاهیم مرتبط با آن در شعر او می­تواند نمایانگر چگونگی نگرش او نسبت به فضای فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی عصر خویش باشد و از لابلای این اشعار، به دلایل مهاجرت وی به سرزمین هند پی برد. از سوی دیگر اشعار وی سرشار از مفاهیم هنرهای سنتی است که می­تواند جلوه ­ای از رونق هنری عصر صفوی باشد.<br /> <strong> اهداف تحقیق</strong><br /> 1.بررسی نقش فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه در جایگاهِ مفهوم وطنیات و هنر سنتی در شعر صائب تبریزی<br /> 2.ترسیم ابعاد مختلف مفهوم وطن در شعر صائب تبریزی<br /> <strong>سؤالات تحقیق</strong><br /> 1.فضای فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی چه تأثیری بر فضای شعری صائب تبریزی داشته است؟<br /> 2. نگرش صائب تبریزی صائب در مورد وطن و غربت چگونه است؟