بررسی امکان استقرار گونه‌هایCenchrus ciliaris, Cymbopogon olivieri, Panicum turgidum, Sporobolus arabicus به منظور احیای پوشش گیاهی منطقۀ کاکی استان بوشهر

Abstract

شناخت پتانسیل و قابلیت­های موجود در مناطق بیابانی و شناسایی و معرفی گیاهان سازگار با آن شرایط، جهت تعدیل شرایط سخت و شکننده و تولید علوفه بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه برای شناسایی و معرفی گونه های مناسب مرتعی جهت کاشت و استقرار با هدف احیای پوشش گیاهی منطقۀ استان بوشهر از گونه­های مرغوب <em>Cenchrus ciliaris, Cymbopogon olivieri, Panicum turgidum, Sporobolus arabicus</em> استفاده شد. بدین منظور طی فصل بهار سال 1394 بذر گونه­های مورد مطالعه جمع­آوری و در نیمۀ دوم همان سال در مزرعۀ آزمایشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر کشت شد. صفات مورد سنجش شامل ارتفاع، درصد جوانه زنی، قطر تاج پوشش، تولید علوفۀ تر، تولید علوفۀ خشک، وزن هزار دانه و قدرت نهال بود. داده­های جمع­آوری شده در یک طرح بلوک کامل تصادفی در نرم افزار SAS تجزیه واریانس شدند و میانگین نمونه­های جمع­آوری شده با آزمون چند دامنه­ای دانکن مورد مقایسۀ میانگین قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد که اختلاف معنی‌داری از نظر ارتفاع، درصد جوانه زنی، قطر تاج پوشش، تولید علوفۀ تر، تولید علوفۀ خشک، وزن هزار دانه در سطح 1% بین و اختلاف معنی­دار در سطح 5 درصد از نظر صفت قدرت نهال بین گونه­های مورد بررسی وجود دارد. همچنین مقایسۀ میانگین داده­ها نشان داد بهترین گونه از نظر عوامل انداز­گیری شده گونۀ <em> </em><em>Panicum turgidum</em>با بیشترین امتیاز بود. به طوری که امتیاز عوامل ارتفاع، قطر تاج پوشش، تولید علوفۀ تر، تولید علوفۀ خشک، درصد جوانه زنی و قدرت نهال به ترتیب 05/71، 65/2521، 13/73، 6/25، 98% و 87/7 می­باشند. همچنین گونه­های <em>Panicum turgidum</em><em> و</em><em> Cenchrus ciliaris</em> به ترتیب با 98% و 96% دارای بیشترین درصد جوانه ­زنی در بین گونه­ها بودند. نتایج همچنین حاکی از سازگاری بالای گونه‌­های <em>Panicum turgidum</em><em>، </em><em>Cymbopogon olivieri</em>و<em>Cenchrus ciliaris</em>در منطقه بود و این گونه­ها بهترتیب به عنوان بهترین گونه­ها در شرایط آب و هوایی منطقۀ شهرستان دشتی، شهر کاکی معرفی شدند. گونۀ <em>Sporobolus arabicus</em> در بعضی صفات توانست از میانگین آماری معنی­داری برخوردار باشد ولی از لحاظ استقرار و سازگاری معنی­دار نبود.<br /> <br /> گونه‌‌های panicum turgidum، Cymbopoyon oliveri و Cenchrus cilliaris از سازگاری بالایی برخوردار بودند و به ترتیب به عنوان بهترین گونه‌ها در شرایط آب و هوایی منطقه شهرستان دشتی، شهر کاکی معرفی شدند. گونه Sporobolus arabicus در بعضی صفات توانست از میانگین آماری معنی داری برخوردار باشد ولی از لحاظ استقرار و سازگاری معنی دار نبود.