مطالعۀ تأثیرگذاری مواد افزودنی بر ویژگی‌های شیمیایی ماسه‌های روان

Abstract

یکی از موادی که در دهه­های اخیر به عنوان اصلاح­کنندۀ خاک مورد توجه محققین قرار گرفته است، بایوچارها هستند. در این تحقیق به منظور بررسی اثر افزودن بایوچارهای طبیعی و بایوچار کمپوست زبالۀ شهری بر ویژگی­های خاک شنی تهیه­ شده از تپه­های ماسه‌ای کاشان، آزمایشی در شرایط گلخانه به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک­های کاملاً تصادفی انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل بایوچار طبیعی در سطوح (0، 1، 3 و 5 درصد)، بایوچار کمپوست زبالۀ شهری در سطوح (0، 1، 3 و 5 درصد) بود که در مجموع 16 بستر حاصل شد. آنالیز شیمیایی برای خاک و بایوچارها به طور جداگانه و همچنین برای 16 بستر حاصل از ترکیب نسبت­های مختلف این مواد، در سه تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسۀ میانگین ویژگی­های اندازه­گیری شده (هدایت الکتریکی، pH، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و مادۀ آلی) نشان داد که این ویژگی­ها تحت تأثیر سطوح مختلف بایوچار طبیعی اختلاف معنی­داری داشتند. افزودن بایوچارها سبب کاهش مقدار pH خاک در برخی تیمارها گردید و تیمار 5 بیشترین کاهش را داشت. مقدار قابلیت هدایت­الکتریکی، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و مادۀ آلی تحت تأثیر هر دو نوع بایوچار افزایش 5/5، 9/3، 4/2، 9/1 و 7/3 برابری نسبت به شاهد پیدا کرد. در کل می­توان بیان کرد که تیمار13 (خاک+5% بایوچار طبیعی+5% بایوچار کمپوست زباله) بیشترین تأثیر را بر ویژگی­های خاک مورد مطالعه گذاشته است. به عنوان یک گزینۀ اجرایی می­توان استفاده از بایوچارهای مورد مطالعه را به­عنوان منبع حاوی کلسیم، منیزیم، پتاسیم و مادۀ آلی، در اصلاح خاک­ها و مدیریت حاصل­خیزی مدنظر قرار داد.