بررسی کیفیت آب زیرزمینی جهت مصارف شرب و کشاورزی-پیش نیازی برای برنامه ریزی آمایش سرزمین در مناطق خشک و نیمه خشک ایران

Abstract

منابع آب زیرزمینی اهمیت به­سزایی در زندگی ساکنین مناطق گرم و خشک دارند. با افزایش بی­رویۀ جمعیت و نیاز فراوان به غذا، کمبود منابع آب سطحی، حفر تعداد زیادی چاه عمیق و نیمه­عمیق در استان­ها و برداشت بی­رویۀ آب از سفره­های آب زیرزمینی کیفیت آب در منطقه را کاملاً تحت تأثیر قرار داده است. هدف مطالعه حاضر، تعیین وضعیت کیفیت آب زیرزمینی در نه استان خشک و نیمه­خشک کشور، به­گونه­ای است که بتوان چشم­انداز و فهم و درک مناسبی از وضعیت کیفی منابع آب در این استان­ها ارائه کرد. در این راستا طبقه­بندی داده­ها، از مهم­ترین بخش­های ارزیابی کیفیت آب هست. شاخص­های WQI و ویلکاکس ابزاری مناسب برای تعیین وضعیت و شرایط کیفیت آب هستند که در آن­ها داده­های چند پارامتر کیفیت آب با یک فرمول ریاضی؛ مقیاسی برای میزان سلامتی و کارآیی آب از بسیار ضعیف تا عالی ارائه می­دهد. در این پژوهش تعیین سیاست‎ها و شناسایی راهکارهای مناسب، توجه به اهداف توسعه پایدار، استفاده از GIS، پهنه­بندی مناسب با لحاظ نمودن کیفیت آب موجود، از جمله مواردی هستند که در تغییر الگوی استقرار جمعیت و بهبود آن نقش دارند. تهیه­ی نقشه­های تغییرات ویژگی­های شیمیایی آب­های زیرزمینی، نقشی ارزنده را در فرآیند تصمیم­گیری و مدیریت استفاده و بهره­برداری از آب­های زیرزمینی ایفا می­کند. با توجه به نتایج بدست آمده، اکثر آبخوان­ها از نظر کیفیت آب شرب مقادیری بین 200-300 (کیفیت بد) برای WQI و شور برای مصرف کشاورزی را نشان دادند.