تعیین معادل واحد دامی و انرژی مورد نیاز روزانه گوسفند نژاد سنجابی

Abstract

آگاهی از میزان نیاز غذایی دام، میزان علوفه در دسترس مرتع و نیز کیفیت آن، اولین گام در مدیریت موفق دام و مرتع به شمار می‌رود. در ایران به دلیل اینکه گوسفند، جمعیت غالب بهره‌گیرنده از مرتع را تشکیل می‌دهد و نیز به دلیل اینکه حدود 27 ن‍‍ژاد گوسفندی در کشور وجود دارد و هر نژاد دارای وزن زنده و شرایط فیزیولوژیکی ویژه و در نتیجه نیازهای غذایی متفاوت می‌باشد، باید وزن واحد دامی برای نژاد غالب هر منطقه مشخص و ضریب تبدیل آن به واحد دامی در کشور تعیین شود. تا بتوان بر پایه کیفیت علوفه مراتع مورد چرا، نیاز روزانه آن را تعیین نمود. در این پژوهش، دو گله دارای دام غالب نژاد سنجابی استان کرمانشاه گزینش و از هر گله، 50 رأس دام (شامل 15 رأس میش سه ساله، 15 رأس میش چهار ساله، 5 رأس قوچ سه ساله، 5 رأس قوچ چهار ساله، 5 رأس بره سه ماهه و 5 رأس بره شش ماهه) در سه مرحله وزن کشی شدند. با بهره‌گیری از میانگین وزن میش‌های سه و چهارساله؛ وزن واحد دامی این نژاد، 56/0±‌ 68/60 کیلوگرم برآورد شد. به همین ترتیب معادل واحد دامی میش، قوچ، بره این نژاد نسبت به واحد دامی کشور، به ترتیب برابر؛ 29/1 ، 88/1 و 63/0 می‌باشد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین وزن میش و قوچ در سطح یک درصد (P<0.01) تفاوت معنی‌دار وجود دارد. انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه دام در شرایط نگهداری (با افزودن 40 درصد انرژی به آن به دلیل شرایط منطقه و فاصله از منابع آب) با دو روش معادله ماف (1984) و جداول NRC (1985) تعیین شد. در روش اول، انرژی متابولیسمی مورد نیاز 97/10 مگاژول و در روش دوم 87/12 مگاژول به دست آمد. به طور کلی، آگاهی از نیازهای غذایی روزانه برای مدیریت تغذیه دام ضروری است و باید در تهیه طرح‌های مدیریتی به آن توجه شود.