بررسی خصوصیات جدایه‏ های ریزوکتونیای چغندرقند در ایران

Abstract

درفاصله سال‏های 1380 تا 1384، از پوسیدگی بذر، مرگ گیاهچه، پوسیدگی ریشه و شانکر پوسیدگی خشک ریشه چغندرقند 79 جدایه با خصوصیات جنس ریزوکتونیا جداسازی شد. مطالعات ریخت‏شناسی، شمارش تعداد هسته در هر سلول هیف و اندازه‏گیری قطر هیف، چهار جدایه را درگروه دو هسته‏ای و 75‏جدایه را در گروه چند هسته‏ای‏ها دسته‏بندی کرد. از تعداد 74جدایه چند هسته‏ای، 27جدایه متعلق به AG4، 28جدایه AG2، دو جدایه متعلق‏به AG3، یک جدایه AG5 و بقیه (17 جدایه) با هیچ گروهی آناستوموز ندادند. اغلب جدایه‏های AG2 از پوسیدگی ریشه جداسازی شدند. جدایه‏های AG4 از مرگ گیاهچه و پوسیدگی ریشه جداسازی شدند. از علائم شانکر پوسیدگی خشک و چوب پنبه‏ای با دوایر متحدالمرکز روی ریشه، پنج جدایه جمع‏آوری شد که این جدایه‏ها با هیچ گروهی آناستوموز ندادند. دمای بهینه رشد اکثر جدایه‏ها 25درجه سانتی‏گراد به‏دست آمد. جدایه‏های شانکر پوسیدگی خشک در دمای 30 درجه سانتی‏گراد بیشترین رشد را داشتند. آزمون بیماریزایی در شرایط درون شیشه انجام شد. نتایج این آزمون تنوع در بیماریزایی جدایه‏ها را نمایان ساخت. جدایه‏های متعلق به AG4 بیشترین میزان بیماری را روی گیاهچه‏ها نشان دادند و جدایه‏هایAG2 نسبت به AG4 از بیماریزایی کمتری برخوردار بودند. جدایه‏های AG3 و5 AG تغییر رنگ مختصری روی گیاهچه‏ها نشان دادند. از بین جدایه‏ها دو هسته‏ای، دو جدایه غیربیماریزا ولی دو جدایه دیگر روی گیاهچه‏ها علائم قهوه‏ای شدن ریشه‏چه را نشان دادند. جدایه‏های شانکر پوسیدگی خشک نیز روی گیاهچه‏ها بیماریزا بودند. تنوع بیماریزایی جدایه‏های منتخب گروه‏های آناستوموزی در شرایط گلخانه و روی گیاهان بالغ چغندرقند نیز بررسی شد. نتایج نشان داد جدایه‏های هر دو گروه آناستوموزی دو و چهار قادر به ایجاد پوسیدگی ریشه می‏باشند، اما قدرت بیماریزایی جدایه Rh114 (AG-2) روی گیاهان بالغ بیشتر بود.